Меймуне бинти Харис разыяллаху анха Энемиз Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң никасында иң соңкы янёлдашы... Умретул казадан гелйәркә, өз ислеги боюнча Серверимизиң машгалаларының арасына гошулып, мөмүнлериң Энеси болмак мертебесине етен багтыярлардан... Хиҗретден еди йыл соң Ики Җаханың Гүнеши Серверимизиң эсхабы биле саг-саламатлыкда Мекгә гиришиниң ядыгәрлиги... Зейнеп бинти Хузейме Энемиз биле-де энебир доган... Серверимизе иң соңкы никаланан Энемиз...

  О, Мекгедәки Бени Хилал кабыласындандыр. Өңки Ады Берреди. Серверимиз оны Меймуна дийип үйтгетди. Хиҗретден соң эсхабы билен бирликде саг-саламатлыкда мүбәрек мекана Мекгә гирмеклигиниң хатырасы хөкмүнде оңа Меймуна Ады берилди. Эҗеси Хинт бинти Авф ибни Зубейр ибни Харисдир. Ол халк арасында улы ыгтыбара эеди. Оңа «яшулы аялларың иң несибелиси» дийлерди. Ол гызларының хеммесини заманының ыгтыбарлы ве абрайлы шахсыетлерине, мешхур кимселере дурмуша чыкарды.

   Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз Меймуне разыяллаху анха Энемизиң үч гыз доганына «Мөмүн гардашлар» дийип, ат берерди. Булардан Зейнеп бинти Хузейме разыяллаху анха Серверимизе, Уммул Фазл Лубабетул Кубра разыяллаху анха Хезрети Аббаса, Эсма бинти Умейс разыяллаху анха Җафер ибни Эбу Талыба дурмуша чакдылар. Бейлеки доганлары Селма бинти Умейс, Хезрети Хамза, Хезрети Халид ибни Велидиң энеси Лубабетус-Сугра Велид ибни Мугыра, Эсма бинти Харис Убей ибни Халефе, Азза бинти Харис Зияд ибни Абдыллаха никаландылар. Хеммеси-де җемагатың хорматлы шахсыетлериди. Олар хызматлары, гуҗур-гайрат, гахрыманчылыклары биле абрай газанан кишилерди.

  Меймуне бинти Харис Ысламдан өң Месуд ибни Амр ибни Умейр эс-Сакафа дурмуша чыкыпды. Ондан айрылансоң, Эбу Рухум ибни Абдылузза биле никаланды. Ол өленсоң дул галды. Шондан соң көңлүне бир от дүшди. Хич киме дурмуша чыкмагы пикир этмейәрди. Еке-җе умыды-да ол хем Ики Җаханың Гүнеши Серверимизди.

    О, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң машгалаларының арасына гошулмагың нәхили бейик мертебедигини өрән говы билйәрди. Бу шерепе етип билмек арзувы сөйги юмагына өврүлип, калбына ерлешипди. Көңлүндәки от гүн-гүнден алавламага, көремәге башлады. Ресулаллахың аялы, мөмүнлериң Энеси болмак арзувы гиҗе дүйши, гүндиз хушы болды. Эмма ол бу халыны киме айдып билер? Отурды, ойланды. Ахыры өзүне якын гөрйән, ялңыш дүшүнмеҗек, Уммил Фазла халыны беян этди. Оңа Ресулаллаха болан дуйгы мухаббетини беян этди.

  Уммил Фазл доганының хал-ахвалыны билип, муны дурмуша гечирмек үчин, дерхал херекет эдип башлады. Ол адамсы Хезрети Аббаса ягдайы дүшүндирди. О-да Меймунәниң йүрек арзувыны беян этмек үчин Фахри-Каинат Серверимизиң хузурына гитди. Ол барып ягдайлары болшы ялы дүшүндирди. Меймунәниң дул галаныны хабар берди. Онуң артыкмач хәсиетлеринден сөз эдип, Серверимизиң янында өвди. Оңа өйленсе, хас оңат болҗакдыгыны, хат-да ислеселер, никаларыны гыйҗакдыгыны мәлим этди. Ага хөкмүнде Меймунә өйленмегини арзув эдйәнлигини дуйдурды.

    Ики Җаханың Гүнеши Серверимизиң агаларына айратын сөйгүси барды. Оларың хайсыдыр бир ислегине «ёк» диймезди. Фахри-Каинат сөйгүли агасының теклибини кабул эдйәндигини билдирди. Бу хабар Меймуне разыяллаху анха етириленде, дүйәниң үстүнде нирәдир бир ере гидип барярды. Ол бегенҗине дүеден дүшүп:

   -Шу дүе-де, үстүндәки-де Ресулаллахыңкыдыр-дийип, шатлыгыны гизлеҗегем болмады. 

    Бир роваята гөрә-де, өзүни  Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлеме багышлады. Шу хадыса үчин шейле мазмундакы аяты кериме назыл болды: «Эй  Пыгамбер! Галыңларыны берен аялларың, Аллахың саңа ганымат (олҗа) хөкмүнде беренлери ве гол астыңдакы кенизлери, агаң, эҗекәң, дайың, дайзаң сениң билен билеликде гөч эден гызларыны саңа халал кылдык. Бир-де Пыгамбер өзүне өйленмек ислейән ягдайында өзүни Пыгамбере багыш эден мөмүн аялы, бейлеки мөмүнлере дәл, диңе саңа махсус халда (халал кылдык). Гүррүңсиз Биз аяллары ве гол астыңдакы хызматкәрлери хакында мөмүнлере нәмәни парз  кылдыгымызы билерис. (Бу хусусда нәме этмегиң герекдигини олара аян этдик) ки, саңа бир кынчылык болмасын. Аллах багышлаяндыр, мерхемет эдендир». (Ахзап сүреси: 50-аят). Меймуне разыяллаху анха Энемизиң Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң машгаласына гошулмагы, мөмүнлериң Энеси болмак шерепине етмеги хакыкат йүзүнде шейле амала ашды.

   Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз хҗретиң алтынҗы йылында Умре этмек исләпди. Курайышлылар о йыл Серверимизиң Мекгә гирмегине ругсат бермедилер. Худайбиеде (ылалашык) әхтлешме баглашылды. Гелҗек йыл Мекгеде үч гүн галмак үчин ыза гайдылды.

   Хиҗретиң единҗи йылы Зулкагде айында Серверимиз умре үчин Мединеден гайтды. Курайышлылар әхтлешмә гөрә, мусулманларың зыяраты тамамланянча, Мекгәни бошатдылар. Халк шәхериң гыраларында чадыр гурап, Пыгамбериң гелишине серетди.

    Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем илки гурбанлыкларыны иберди. Соңра Касва атлы дүесине мүнүп, төверегинде эсхабы билен бирликде Мерруз-Захрандан херекет эдип, Мекгейи-Мүкерремә гирди. Бейтуллахы дүйәниң үстүнде тогап эйледи. Курайышлылар-да узакдан середйәрдилер. Серверимиз тогапдан соң, ене-де дүйәниң үстүнде Сафа ве Мерве депелериниң арасында сайы (чалт херекет) этди. Гурбанлыкларыны чалып, башыны сырды-да, ыхрамдан (хаҗ эшигинден) чыкды.

   Үч гүнлүк мүддет җуда чалт гечипди. Фахри-Каинат Серверимиз мекгелилер биле дүшүнишмезлик болмагыны ислемейәрди. Берлен сөзде дурулҗакды. Эмма Сервери-Әлем олар биле достларча гатнашыгы арзув эдйәрди.

   Хезрети Аббас разыяллаху анхуның Меймунә өйленмек барадакы теклиби-де  шу пурсата габат гелипди. Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем хем агасының ислегини амала ашырмак хем-де арзув эдйән максадының амала ашмагына себәп болҗакдыгыны пикир эдип, теклиби кабул этди. Күпүриң гараңкылыгына чүмен Курайышлылары Ыслама имриндирмек үчин муны өзүне пурсат билди.

   Курайышлылар ат-абрайлы бирнәче кишилери билен бирликде Сухейл ибни Амры дөрдүнҗи гүни сәхер биле  Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлеме илчи эдип ибердилер. Худайбиеде берен сөзүни ятлатдылар. Серверимиз-де:

   -Хава, шейле… Эмма ругсат этсеңиз, ене бир гүн бу ерде галсак, сизден бир аялы никаладым. Меймунә өйлендик. Өйленмек тоюны араңызда гечирсем, сиз-де той зыяпатында болсаңыз-дийди.

   Курайышың хорматлылары: «Ёк, муңа биз разы дәл. Сениң той зыяпатыңда болмак бизе герек дәл. Деррев чык-да гит янымыздан» дийдилер. Серверимиз: «Хакыңыз бар» дийип, оларың ислейишлери ялы херекет этди. Эсхабына Мекгеден чыкмак эмрини берди.

  Агшама ченли шәхерде хич ким галмады. Гошларыны җемләп эсхабы-кирам топар-топар болуп шәхериң дашына чыкдылар. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Тенимиң якынында «Сериф» дийлен ерде дүшледи. Меймуне разыяллаху анха Энемизи гетирмек үчин азатлыга чыкараны Эбу Рафы разыяллаху анхуны ызда гоюпды. Бир мүддет соңра олар-да гелдилер. Меймуне Энемизиң тойы үчин сачаклар язылып, той зыяпаты берилди. Шейлеликде хиҗретиң единжи йылы шеввал (байрам) айында Серверимизиң иң соңкы ника тойы хакыкат йүзүнде амала ашды.

   «Берре» ады шу ерде үйтгедилди. Сервери-Каинатың Мекгеден айрыланына еди йыл дийленде, илкинҗи гезек эсхабы биле бирликде саг-саламатлыкда мүбәрек мекана Мекгә гиришиниң хатырасы хөкмүнде «Меймуне» ады берилди. Энемизиң о гүнден соң шу ады тутулды.

  Фахри-Кинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимизе берлен өйленмек ругсады Меймуне Энемиз биле тамамланыпды. Аллаху Тагала муны шу аяты-Кериме билен ыглан этди: «Мундан соң гол асдыңдакы кенизеклериңден башга, башга аяллара өйленмеклигиң, гөзелликлерини халасаң-да, (сениң үнсүңи өзүне чексе-де) буларың ерине башга аяллары алмаклыгың саңа халал дәлдир. Аллах хер зады гөрендир, билендир». (Ахзап сүреси: 52-аят).

    Меймуне Энемиз хайырсөер зенанды. Гуллары азат этмеги сөерди. Серверимиз шу хәсиети себәпли оңа: «Аллах сени бу хайрың себәпли мүкафатландырсын, сылагласын» дийип, дога эдерди. Кәте карз пул алып, оны Алла ёлунда берерди. Ол бир гезек агыр бергә батды. Оңа:

   -Эй, мөмүнлериң Энеси! Нәхили гайрат биле бергә батярсыңыз? Оны нәдип берҗексиңиз?-диенлеринде, Меймуне Энемиз-де бу совала Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемден эшиден хадысы-шерифи биле җогап берерди. Серверимиз буюрды: «Бергисини бермек ниети биле бергә батан кишә Аллаху Тагала ярдам эдер». Хезрети Айша разыяллаху анха Энемиз-де о хакында:

   -Меймуне бизиң хеммәмизден көп Алла Тагаладан горкан ве силайы-рахими, якын гарындашларына хайыр-хасанат эденди-диерди.

    Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз биле дөрт йыл биле яшан Меймуне разыяллаху анха Энемиз 46 саны хадысы-шериф роваят эдендир. Бири-де шудур: Меймуне энемиз шейле хабар берипдир: «Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем сеҗде эден вагтында голларыны шейле бир ёкары гөтерерди велин ызындан голтукларының аклыгы гөрүнерди. Отуран вагтында-да сол уйлугының үстүнде отурарды».

    О, аяллар билен багланышлыклы меселелерде-де Серверимизден накыл эдендир. Абдуллах ибни Шеддат разыяллаху анхудан роваят эдилйәр: Мен Меймунадан эшитдим. Ол шейле дийди: «Кәвагтлар мен хайызлы вагтым Небийи-Экрем саллаллаху алейхи веселлем хасырдан (гамышдан эдилен) намазлыкларының үстүнде намаз кылярка, сеҗдегәхлериниң ян тарапында гышарардым. Сеҗдә баран вагтларында көйнеги маңа дегерди»

   Меймуне разыяллаху анха Энемиз Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң никасы билен шерепленен соңкы машгаласыдыр. Ол хиҗретиң 51-нҗи йылында сегсен яшындака хачдан гайдышын Мекгеде кеселледи. Өзүни шәхериң дашына чыкарылмагыны иследи. Чүнки Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем онуң Мекгәниң дашында өлҗекдигини хабар берипди. Энемиз разыяллаху анха Теним төвереклерине якын «Сериф» дийлен ере геленде, рухуны теслим этди. Ики Җаханың Гүнеши Серверимизе бармаклыгы-да шу ерде амала ашыпды.

    Җыназа намазыны егени Абдуллах ибни Аббас разыяллаху анху кылдырды. Серифде депин эдилди. Ёлда онуң табыды гөтерилйәркә, Ибни Аббас разыяллаху анхумә: «Оңа юмшаклык билен чемелешиң. Табыды эйләк-бейләк этмәң, ёлы эдеп биле довам эдиң, чүнки о Энемиздир» дийип ятлатды.

   Керемли Хак җүмләмизи Меймуне Энемизиң шепагатларына лайык эйлесин. Әмин.