Эбу Эйюп Эл-Энсарының өлендигини эшиден хем гөрен төверекдәки кәбир гайры динлилер-де онуң җыназа намазына етишмек үчин ылгаярдылар. Табыт мүҗәхитлериң омузларының үстүнде сүйшйәрди. Шол пурсат Константин 3 Текфур галасына Езиде шейле мазмундакы хабары гөндерйәр: «Гошуныңызың саг тарапында бир табыдың гөтерилип барыляндыгы гөрүнйәр. Бейлеки тарапда болса, эсгерлериңиз гөреш эдйәр. Мунуң себәби нәмекә?!»  Езид хем Кайсара өз гезегинде шу мазмундакы җогабы берйәр: «Ол гөтерилип гиден табыт бизиң Пыгамбер Серверимиз Хезрети Мухаммет Мустафа саллаллаху алейхи веселлемиң сахабаларының хем иң говы гөрйән яранларының биридир. Ол өлмәнкә сениң юрдуң ортарасында депин эдилмегини весъет эдипди. Инди бизиң я-ха онуң весъетини берҗай этмегимиз я-да Алла ёлунда өлмегимиз герек». Кайсар хем Езиде җогап хөкмүнде шу мазмундакы хаты язяр: «Эшидишиме гөрә, сениң какаң өрән акыллы-башлы, парасатлы, зехинли адамдыгыны ныгтаярмышын. Ол шо себәпденем сени шу ере иберенмиш. Сен хем өз Пыгамбериң достуна хеззет-хормат эдип, оны мениң юрдумың ортарасына җайлаярсың. Сен эртеки гүн тапдан дүшүп, ызыңа гайдаң-да, биз оны габрындан чыкарып ит-гушлара шам этҗекдигимизден горкаңокмы?». Бу хаты окап, Езид газапланып, Кайсара шейле җогап язяр:

  -Эй, Кайсар, мен бу мүбәрек ынсаның җеседи-шерифини сениң юрдуңда ташлап гитмек ислемейәрин. Йөне онуң весъетини ерине етирмекден башга чәрәм ёк. Индем мениң шу айтҗак сөзлерими берк ядыңда сакла! Эгер-де ол мүбәрек ынсаның габрына бармагыңы батыраныңы эшидәйсем, Арап ярым адасында екеҗе хиристиян гойман гылычдан гечирҗекдигиме ант ичйән. Шейле-де җаң урулян ыбадатханаларың бирини гойман юмурарын. Эгер-де шу диенлерими этмесем, бу мүбәрек ынсаны сөен Мухаммет Мустафаны инкәр эденлерден болайын». Ёкрадакы җогабы алан Кайсар хинине сув гиден тилки ялы болуп, шейле җогап берйәр: «Мен инди сениң атаң сенден хас акыллы-башлы адамдыгына гөз етирдим. Мен хем бу мүбәрек ынсаның габрыны гораҗакдыгыма Иса алейхыссаламдан касам эдйәрин.

  Тарыхчы Ахмед Абди Раббих эл-Эндулуси шейле гүррүң берйәр: «Догруданам Кайсар Ресулы-Кибрийәниң  сөвер досты Эбу Эйюбың габры-шерифиниң үстүнде овадан гупба бина этдирипдир. 218 йыллап хиристиян адаты боюнча ол ерде шем якылыпдар».

* * * * * * * * * * * * * * * *

      Мөмүнлериң эмири Хезрети Алы керремаллаху веҗхех билен Муавияның арасындакы йүзе чыкан дүшүнишмезликде Муавия Кайсарың Шам диярына сапар этҗекдигини эшиденде, оңа шейле мазмундакы хаты иберйәр: «Эй, Кайсар! Эгер гошун чекип Шамың үстүне геләйсең, Хезрети Алы билен бирлешип, онуң гошунының өңүне дүшүп, сениң үстүңе барарын хем Константиниййәңи йыкан-юмран эдип, гара көмре өврерин. Өзүңи-де кәшириң ерден согрулышы ялы, мүлкүңден согруп ташлап, доңузлара чопан эдерин!»

      Йөне Муавия муны эдип башармаяр. Хат-да ондан соңкы геленлериң энчемеси-де Константиниййәни басып алмак ислеселер-де, Керемли Хак Тагала, Зүлҗелал вел Кемал Хезретлери бу багты диңе Ыслам патышасы Фатих Солтан Мухаммет Хан алейхир-рахмету вел гуфрана несип эдйәр.

   Стамбула йөрүш эден Ыслам гошуны тапдан дүшүп, Шама дөнмәге меҗбур боляр. Бу сөвеше сахабаларың 33-си гатнашып, оларың 27-си болса шехит эдилйәр. Эбу Эйюбың габры-шерифи Алланың эмри билен тә Стамбул басылып алынянча горагда сакланяр. Бу хакда Мүҗәхид рахметуллахи алейх  шейле ятлаяр: «Румлылар гытчылык хем гуракчылык заманларында Эбу Эйюбың габры-шерифиниң янына барып Алла Тагаладан онуң хакы хорматы үчин догаларыны кабул этмегини дилейәрдилер»

   Хиҗретиң 463-нҗи йылында арадан чыкан Хатиби Багдади хем шейле гүррүң берйәр: «Ынамдар бир адамдан Константинийе галасының ашагында ак реңкли, овадан бир бина гөрдүм. «Бу ери нире?» дийип, соранымда, ол маңа:

  -Бу ери Мухаммет саллаллаху алейхи веселлемиң сахабаларындан Эбу Эйюп Эл-Энсарының зыяратгәхидир-диенде, мен деррев онуң ичине гирдим хем Габры-Шерифи зыярат этдим. Дивардан асылан ышыклар салланшып дурды.

  Мегази шейле гүррүң берйәр: «Эбу Эйюп Эл-Энсары разыяллаху анхуның весъети боюнча онуң җеседи гиҗе депин эдилди. Шо пурсат онуң Габры-Шерифинден асмана ылахы бир нуруң гөтерилендигини, хат-да душманлар-да гөрдүлер. Эртеси гүн мүшрүклер Ыслам гошунына бир илчи иберип:

   -Сизиң ичиңизде вепат болан кимдир?-дийип соранларында, мусулманлар-да:

  -Пыгамбер Серверимизиң сахабаларындан улусыды-дийип, җогап берйәрлер. Шол гөге галан хидаят нуруның себәби биле бирнәчелери мусулманчылыгы кабул эдйәрлер.

  Бухари-Шериф Шарихи Айны шейле диййәр: «Эбу Эйюп Эл-Энсары разыяллаху анху Константинийеде сөвеш гидип дурка арадан чыкды.  Достларына: «Мен өлен вагтым җеседими аркаңыза алып душман билен сөвешмегиңизи довам эдиң! Хачан-да ондан илери гидип билмеҗекдигиңизе гөзүңиз етенде, мени аякларыңызың ашагында җайлаң» диййәр. Олар-да галаның янында Эбу Эйюбың весъети эсасында оны депин эдйәрдер. Рахмет ягмадык вагтларында о ериниң халкы Эбу Эйюбың габрының төверегине үйшүп, ягмыр догасына чыкяр экенлер». Айнының арадан чыкан вагты 858-нҗи йылдыр. Стамбулың басылып алнан йылы болса, 857/1453-нҗи йылдыр. Диймек арадан кән вагт гечмәндир».