Берги эдип берйән

САЫД ИБНИ АС

разыяллаху анху

 

    Ыслам гөзелликлер динидир. Ысламың дирелдиҗи рухы нирә улашан болса, ол ерини ям-яшыл эдип, хайсы көңүле гирен болса, ол ерде бахар бәгүллери барк уряндыр. Ол ынсан дурмушына тәзеден доглан ялы хейҗанлык дуйгусыны гетирйәндир.

   Ыслам ынсаны Аллах ве Ресулына өзүни багыш эдендир. Сөйгүли Пыгамберимизиң: «Ынсанларың иң хайырлысы ынсанлара пейдалы боланыдыр» диен хадысыны өзүне дессур эдинендир. Ол хызмат эден кимсәнинң хорматланяндыгыны О сөйгүлиден эшидендир. Ол шу ышк биле өзүне машгаласына ве миллетине хызмат эдип, хайырлы ынсан болмага җан эдйәндир. Багтыярлык чагының йылдызларының дурмушы диңе шу хили гөзелликлер билен долудыр. Саыд ибни Ас разыяллаху анху хем бу йылдызлардан биридир.

  Сөйгүли Пыгамберимизиң хиҗрет эден йылы доглан Саыд ибни Ас разыяллаху анху Хезрети Осман разыяллаху анхуның заманында Куръаны-Керими язанларың арасында боляр. Куфеде хәкимлик эдйәр, Хезрети Осман разыяллаху анху вакасындан соң, ялңызлыгы сайлап аляр. Җемел хем Сыффын вакаларына гатнашмаяр.

    Ол өрән пидакәр хем җомартды. Малыны Алла ёлунда багышламак меселесинде онуң билен аз-аз адам деңлешип билҗекди. Диләни бош гойбермезди. Ол «Элиңдәки бар болан затдан җомартлык эдилер» диен када серетмән, карз аларды велин, гелениң әтияҗыны битирерди.

   Хава!.. Элиңде бар боланы бермек аңсат, йөне болмадык халатында-да, ондан-мундан карз алып тапып бермек-исләп гелени нәумыт гайтармазлык улы бир пидакәрлик, җомартлык нусгасыдыр.

 

************

     Ол хер җума гүни дост-ярларыны җемләп, нахара чагырарды. Олара хеззет-хормат эдип, совгатлар берерди. Куфада хәким вагтында җума агшамлары җемагат билен намаз кыланларың өңлерине алтынлы халтаҗыклары гойдурарды. Шу себәпден җума агшамлары Куфе метҗиди җемагат биле долуп-дошарды.

    Ысламы җемагат болуп, шу кейпи-сапаның ичинде яшамак нәхили гөзел!... Ынсаны Ыслам билен тапышдырмак ничикси багтыярлык!..

   Хиҗриниң 59-нҗы йылында арадан чыкан Саыд ибни Ас разыяллаху анху өлмәнкә огулларына:

   -Мениң весъетими хайсыңыз кабул этҗек?-дийди. Улы оглы:

   -Мен кабул эдерин-дийди.

   -Бергим хем шунуң ичиндедир-диенде, оглы:

   -Нәчерәк бергиң бар, кака?!-дийип сорады. Саыд ибни Ас разыяллаху анху-да:

   -Сегсен мүң-дийди. Оглы:

   -Мунча бергини нәдип этдиң, кака?!-диенде, ол шейле җогап берди:

   -Оглум! Мен бир ынсаның гәдигини, ачыгыны япдым. Бир гезегем бири гелип, утанҗындан яңа әтияҗыны маңа айтмады. Халыны йүзүнден аңдым-да, онуңам хаҗатыны битирдим.

    Парасатлы ынсан болмак Ыслам ахлагының иң улы мивесидир. Гаршысындакы ынсаның халыны айтманка хызматыны битирмек, гайгысыны гидирмек диңе кәмил мөмүниң ишидир. Чүнки мөмүн хадысалара Алланың нуры билен бакар. Ыслам ынсаны ине, шу ышк билен айдыңланылмалы.

 

************

   Саыд ибн Ас разыяллаху анхуның какасы Бедир сөвешинде күпүр ичинде өлдүрилипдир. Атасы Саыд хем җахылъет дөврүнде Мекгеде хатыралы адам хөкмүнде таналярды. О-да Таифде мусулман болман өлүпди. Онуң огулларының үчүси Амр, Халид ве Эбан Ыслам биле шерепленипдир.

  Керемли Хакдан онуң ялы парасатлы, эли ачык, пейдалы ынсан болмагы ве шепагатларына мынасып болмагы дилег эдйәрис. Әмин.