Яш гошунбашы

УСАМЕ ИБНИ ЗЕЙД

разыяллаху анху

 

    Усаме ибни Зейд разыяллаху анху яш гошунбашы… Ол Ресулуллах салаллаху алейхи веселлем тарапындан 18 яшындака, арасында сахабаларың иң хорматлыларының болан улы бир гошунына гошунбашы белленен пәлван… Ики Җаханың эзизиниң: «Аллах ве Ресулыны сөен Усаманы-да сөйсүн» диен мәхирли сөзүниң эеси болан йигит…

      Ол сахабаларың арасында «Хуббу Ресулиллах-Ресулаллахың сөйгүлиси» лакамы билен мешхурдыр. Онуң какасы Пыгамберимизиң азатлыга чыкаран гулы, илкинҗи мусулманлардан Зейд ибни Харисе разыяллаху анхудыр. Эҗеси Хазрети Эминәниң хызматкәри Умму Эймен разыяллаху анхадыр.

    Усаме разыяллаху анху Аллах Ресулының тербиеси билен етишендир. Ол өмрүниң 20 йылыны Серверимизиң янында гечирип, Ол саллаллаху алейхи веселлемиң  машгаласының бир агзасы болупдыр. Какасы Зейд ибни Харисе разыяллаху анху-да Серверимиз саллаллаху алейхи веселлеме хызмат эдип, ислән вагты Пыгамберимиз саллаллаху алейхи веселлемиң өйүне аркайын гирип-чыкып билйәрди. Сөйгүли Пыгамберимиз оны агтыклары Хезрети Хасан, Хезрети Хусейни сөйүши ялы сөййәрди.

    Бир гүн Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз Усаманы бир дызына, Хезрети Хасаны бейлеки дызына алып, гуҗагына гысып: «Эй, Реббим!.. Мен булары сөййәрин, сенем булары сөй»-дийип, дога этди.

    Хезрети Айша разыяллаху анха гүррүң берйәр: «Усаме чагаҗыкды. Йыкылып йүзи ганапды. Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем оны бу ягдайда гөрүп: «Усаманың йүзүне бир сув…» дийди. Соң оны гуҗаклап, йүзүни-гөзүни ювуп, үстүндәки ган-кокларыны сүпүришдирди. Маңлайындан огшап, сөйүп, онуң халыны сорады. Сүйҗи сөзлер билен онуң агырсына теселли берди».

   Усаме разыяллаху анху өрән зехинли хем батырды. Ол хениз 15 яшында вагты Аллах ёлунда җихад үчин гылыч гушаныпды. Яшы кичи боландыгы үчин ол Ухуд сөвешине гатнашмандыр. Хендек сөвешине гатнашмак үчин боюны улы гөркезмәге җан эдйәрди. Ол Хунейнде чага болмасына серетмезден, гахрыманларча сөвешип, Пыгамберимизиң янындан айрылмандыр.

    Усаме Муте сөвешинде Зейд ибни Харисе разыяллаху анхуның байдагының ашагында сөвешди. Ол какасының шехит боланыны гөзи билен гөрди. Шонда-да өзүни йитирмән, чарпышмасыны довам этди. Усаманың бу гахрыманчылыгы оны сөвешиң гошунбашысы болуп билер ялы дереҗә етирди.

    Хиҗретиң 11-нҗи йылыды. Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Византиялылар билен урушмак үчин гошун тайярланылмагыны эмир этди. Усаманы чагырып:

    -Эй, Усаме! Белканың кенарына, какаң шехит эдилен ерине, Газзаның якынындакы Дарум галасына ченли Аллахың берекети биле гит. Бу гошуның баш гошунбашысы сенсиң-диен перманы берди. Соңра месҗидиң мүнберине чыкып, сахабалара гарап, шейле дийди: «Эй, сахабаларым! Усаманың какасы Зейд мениң янымда нәхили сөйгүли хем гошунбашылыга лайык болса, Усама-да гошунбашылыга шо дереҗеде лайыкдыр. Ол мениң янымда-да ынсанларың иң сөйгүлилериндендир»-дийип, оны гошунбашылыга беллейәндигини ыглан этди.

     Гошун тайярлыгы довам эдйәркә, Ресулы Экрем Серверимиз нәрахатлык тапды. Кесели гүйчлененде, гошун сапара гитмекден йүз өвүрди. Кән вагт гечмәнкә, Пыгамберимиз саллаллаху алейхи веселлемиң арадан чыкмагы билен ол байдагы Серверимиз саллаллаху алейхи веселлемиң өйүниң өңүне дикди.

    Усаме разыяллаху анху Сөйгүли Пыгамберимизиң нур беденини ювмак, кепенлемек, габры-шерифине гоймак ялы ишлере якындан көмек берди.

    Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анху халыпа сайланандан соң, илкинҗи нобатда Усаманың гошунының херекет этмегини үпҗүн этди. Ол саллаллаху алейхи веселлемиң эмри биле ёла чыкан Усаме разыяллаху анху Ресулаллах Серверимизиң эмирлерини еке-еке ерине етирди. Везипесини артыкмаҗы билен тамамлап, Мединә гайтды.

  Хезрети Омар разыяллаху анху хер гезек Усаме билен габатлашанда:

    -Салам саңа, эй, Эмир!.. Ресулаллах арадан чыканда, сен бизиң эмиримиздиң-диерди. Хезрети Омар разыяллаху анху халыпалык эден дөврүнде оңа өрән көп хеззет-хорматлар эдйәр. Оглы Абдулланың бир йылына ики мүң дирхем берйән болса, Усама болса, бәш мүң дирхем берер экен. Абдуллах ибни Омар разыяллаху анху бу пархлылыгың себәбини соранда, Хезрети Омар разыяллаху анху: «Усама Ресулаллаха сенден, какасы Зейд-де сениң какаңдан хас сөйгүлидир» дийип, җогап берйәр.

     Ине, Ресулаллах сөйгүсини хер дайым өңде тутмак иң гөзе илгинч нусга... Онуң сөййәнлерине улы хормат… Не гөзел гадыр-гыммат... Олары сөймек ве олар билен биле болмак нәхили багтыярлык!.. Аллахым, бу доганлыгы бизлере-де несип эт!..

************

     Усаме урушда башындан гечен бир ваканы шейле гүррүң берйәр: «Мединели бир мусулман билен биле бир мүшриги ызарламага башладык. Эле дүшҗегини билип, «лә иләхә иллаллах» дийип багырыберди. Мединели мусулман гылыҗыны деррев ызына салды. Мен болса, җаныны гутармак үчин тевхид-келимесини айтды дийип, оны өлдүрдим. Геленимизден соң, бу ягдайы Ресулаллаха гүррүң бердик. Ол саллаллаху алейхи веселлем маңа:

   -Эй, Усаме, лә иләхә иллаллах диен бирини өлдүрдиңми?-дийип, шейле бир кән гайталады велин, мен шол гүн мусулман болсадым-да, кәшкә оны өлдүрмеседим-дийип, ахмыр этдим.

     -Индиден бейләк «лә иләхә иллаллах» диен кимсәни асла өлдүрмерин-дийдим. Ресулуллах саллаллаху алейхи веселлем:

    -Менден соңрадамы, эй, Усаме?!-дийди. Мен:

    -Хава, сизден соңра-да, эй, Ресулаллах…-дийдим.

    Усаме разыяллаху анху өмрүниң ахырына ченли берен сөзүнде тапылды. Мусулманларың арасындакы җетлешиклере гирмеди. Хич тарапа гошулман, ялңызлыгы сайлады. Ымматың рахатлыгы үчин хемише дога этди. Хезрети Омар разыяллаху анхуның шехит эдилмеси билен мусулманларың арасындакы башланан даваларда хич тарапа гошулмады. Хезрети Алы разыяллаху анхуның дөврүндәки мусулманларың арасындакы сөвешлере-де гатнашмады.

   Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизден 128 хадыс роваят эден Усаме разыяллаху анху хиҗриниң 58-нҗи йылында Мединейи Мүневверәниң голайында ерлешйән Гураф диен ерде арадан чыкяр.

    Керемли Хак ол яш гошунбашының эдерменлигини, догрулыгыны хем Аллаха ве Ресулына халыс йүрекден берилмеклигини бизлере-де несип эйлесин. Бизлери-де О сөйгүлилериң шепагатына мына сып кылсын. Әмин.