Куръаны өзүне дост эдинен

АББАД ИБНИ БИШР

разыяллаху анху

 

    Ынсанлары Ыслама чагырмакда гөрнүкли орун алан Аббад ибни Бишр разыяллаху анху сахабаларың арасында «Куръан досты» дийлип таналярды.

   Оны абыдларың арасындан гөзлейән, гиҗесини ыбадат биле, Куръан биле гечирен муттакы хөкмүнде танар. Оны гахрыманларың арасындан гөзлейән, Аллахың адыны бейгелтмек үчин чарпышан җихәд әри хөкмүнде танар. Оны хәкимлериң арасындан гөзлейән, мусулманларың малларыны гораян ынамдар адам дийип танар. Ол ниреде болса, шол ерде артыкмачлыгың нусгасы болупдыр.

      Хезрети Айша разыяллаху анха онуң хакында шейле дийипдир: «Энсарыларың арасында хеммеси Бени Абдыл Эшхелден болан Сагд ибни Муаз, Усеййид ибни Хузайр ве Аббад ибни Бишр разыяллаху анхум дагылардан фазилетде хич ким булардан ёкары чыкан дәлдир»

     Аббад, Мекгели яш мусулман Мусаб разыяллаху анхуның себәпкәр болмагы билен мусулман боляр. Аббад онуң ыссы мәхир билен Куръан окайшыны диңләп, Куръана ашык боляр. Иман нуры ики яш җуваның калпларыны бирлешдирип, сөйги билен бир-бирине якынлашдырыпдыр.

    Ол бүтин өмрүне калбына ерлешен бу нур билен херекет эдип, гиҗесини-гүндизини Куръана берипди. Куръаны-Керими көп окарды. Онуң Куръан окайшыны хер кес танарды. Чүнки ол шейле бир йүрекден, янан калп билен окаярды велин, гөйә Куръан шо пурсат инйән ялыды.

     Ол бир гиҗе месҗитде Куръан окаярды. Шо гиҗе Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз Айша разыяллаху анха Энемизиң отагында намаз кылярды. Серверимиз Аббад разыяллаху анхуның сесини эшидип:

     -Айша! Бу Аббадың сеси шейле дәлми?!-дийди. Айша разыяллаху анха Энемиз:

     -Хава, эй, Русулаллах! Бу шонуң сеси-диенинде, Пыгамбер Серверимиз саллаллаху алейхи веселлем Аббадың бу болшундан хошал болуп, гөйә, Җебрайыл бу аятлары тәзеден гетирйән ялы дуйгулары башдан гечирип, «Аллахым! Сен оңа магфырет эт»-дийип, дилег этди.

     Ол ниреде болса болсун тапавуды ёк, бош вагт тапса, деррев Куръаны ачарды. Куръан билен биле болмак онуң иң күйсейән задыды. Онуң үчин иң сүйҗи зат, иң улы леззет Куръан окамакды. Куръаны җанындан эй гөрйәрди. Окап отырка, сүрәни гутарман, араны кесмек ислемезди. Онуң үчин Куръан окалып отырка, арасыны бөлениңден җаныны бөлениң говуды. Затур Рика газадындан өврүлип гелйәркә, башындан гечен шу хадыса онуң Куръана болан ышкыны гөркезйән хакыкатдыр: «Затур-Рика газадындан гелйәркәлер, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз гиҗәни гечирмек үчин бир гечитде дүшледи. Аббад ибни Бишр Аммар ибни Есар разыяллаху анху биле доган дийип, ыглан эдилипди. Ики доган гиҗәни бир гырада гечирмек иследилер. Аббад Аммардан:

   -Гиҗе хачан укламак ислейәң, өңми, соңмы?-дийип сорады. Аммар-да:

   -Мен илки ятмак ислейән-дийип, бир тарапа гышарып ятды.

   Гиҗәниң асудалыгына, сессизлигине гөхи гелен Аббад ибни Бишр разыяллаху анху ыбадат этмек иследи. Намаза дуруп, «Кехф» сүресини окамага башлады. Ол хузур ичинде намазда өзүнден гидип, мевласына Куръаны-Керимден аятлар окап, ыбадатыны леззет билен довам эдйәрди.

   Узакдан бири Аббадың өзүнден гиденини гөрүп, оңа ок атды. Беденине чүмен окы чыкарып зыңан Аббад окамагыны довам этди. Онянча икинҗи гезек ок атылды. Оны хем чекип чыкаран Аббад Куръан окамагыны довам этди. Ол киши үчүнҗи окы атанда, Аббад доганыны турузды. Ок атан Аммары гөрүп, өкҗәни гөтерди. Аббады бу ягдайда гөрен Аммар:

    -Субханаллах! Эй, Аббад, болшуң нәхили?! Ол адам биринҗи гезек ок атанда мени ояндырсаң болмаямы?-дийип, гең галяныны билдирди. Аббад хем өз гезегинде:

    -Башлан сүрәми гутарман, окамагы кесмек ислемедим. Аллаха касам эдйәрин ки, Куръаның арасы кесиленден, җаным кесилсин-дийдим дийип, җогап берди.

    Ине, Эсхабы-Кирам (сахабалар) Куръана шейле дереҗеде баглыды. Куръан достлугы җан гайгысындан өңдеди. Оларың өмрүни Куръан биле гечирен пурсатлары безәпди. Олар Куръансыз яшайшы гөз өңүне гетирип билмейәрдилер. Ол йылдыз ынсанларың хеммеси шейле яшады. Бизлере-де шейле яшамага нусга болдулар. Оларың ызыны ызарланлар нәхили багтлы?..

    Аббад ибни Бишр разыяллаху анху сөвеш мейданларында-да гахрыманларча чарпышан бир йигитди. Ол җихад әри Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң янындан асла айрылмандыр.

    Ол Эбу Бекир разыяллаху анхуның дөврүнде Мусейлимәниң үстүне иберилен гошуның арасына гошулыпды. Бу сөвешде улы гахрыманчылык гөркезен Аббад иң соңкы гезек хүҗүме гечилҗек гиҗе дүйшүнде асман ачылып, өзүни ичине аландыгыны гөрди. Эртеси дүйшүни Эбу Саыд Худры разыяллаху анхуве гүррүң берди. Ызындан болса: «Бу шехит болмакдыр эй, Эбу Саыд» дийди.

   Хүҗүме гечилди. Аббад ибни Бишр разыяллаху анху өңүне чыкан мүшрүги гылычдан гечирип, хатарлары бөвсүп, Мусейлимәниң янына голайлашды. Мусейлиме хем төверегиндәкилер багы пеналадылар. О гүн бу багда Мусейлимеден башлап, йүзлерче мүшрүк өлдүрилди. О гүнден соң бу бага «Өлүм багы» дийлип, ат берилди. Аббад-да бу ерде шехит болды. Гылычларың зарбасындан, найзадыр ок яраларының дердинден бедени таналмаз ялы хала гелен бу «Куръан досты» диңе бедениниң бир ериндәки меңден таналыпдыр.

    Керемли Хакдан бизлериң-де онуң ялы Куръан ашыгы ве досты болуп билмеги хем-де шепагатларына мынасып болмагы ныяз эдерис. Әмин.