Шехитлик хасраты билен янан
      БЕРА ИБНИ МӘЛИК

разыяллаху анху

     Гөзүни пудакдан айырмаян бир гахрыман... Сүңклери гөрнүп дуран хор... Сөвеш мейданларында болса, батыргай хем пәлван... Бүтин дурмушыны шехитлик арзувы билен гечирен йигит...

    Ол Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң хызматында болан Энес ибни Мәлик разыяллаху анхуның өвей доганыдыр.

    Бера ибни Мәлик разыяллху анху дурмушында шу сөзлери өзүне ёлдаш эдинди: «Аллах ве Җеннет!...»

    Ол хиҗретден соңра Ыслам билен шерепленди. Бедирден башга әхли сөвешлере гатнашды. Онуң  ады Ухуддан башлап, сөвеш мейданларының әхлисинде агзалды. Ол җуда гахрыман хем пәлванды. Көңлүндәки янан шехитлик аташы оны екеҗе пурсат хем батыргайлыкдан, гайдувсызлыкдан, гахрыманлыкдан ве сөвешден сөвеше ылгамакдан үнсүни сованокды. Ол хер газатда шехит болмагы арзув этди. Диңе шу дуйгулар билен сөвешди. Газатлара гатнашдыгыча шехитлиги өзүне ныгмат билди. Онуң гарадан гайтмазлыгы себәпли Хезрети Омар разыяллаху анху хәкимлере шейле табшырык иберди: «Бераны гошуның башына гечирмәң. Оны гошунбашы этмәң. Чүнки онуң гарадан гайтмазлыгы ве батыргайлыгы эсгерлери хеләк эдер өйдүп горкярын»

     Бера ибни Мәлик разыяллаху анхуның гахрыманчылыгы Халид ибни Велид разыяллаху анхуның ёлбашчылыгында Мусейлимә гаршы Емамеде болан сөвешде хас айдың гөрүнйәр.

    Ики гошун Неҗд җүлгесинде Емамеде габатлашды. Муртед (динден дөнен) Мусейлимәниң эсгерлери илкинҗи хемледе Хезрети Халидиң чадырына ченли гелди. Бу ховпуң гаршысында Хезрети Халид гошуны тәзеден нызама гойды. Мухаҗирлери энсардан, чарвалары бейлекилерден айырды. Огуллары билен биле сөвешйән аталары бир байдагың ашагында җемледи. Тәзеден хүҗүме башлатды. Сөвеш гызыпды. Хезрети Омарың доганы Зейд ибни Хаттаб төверегине шейле сесленйәрди: «Эй, ынсанлар! Урушяркаңыз дишлериңизи гысың. Душманыңыза шейдип уруң. Шундан соң, Мусейлиме еңилйәнчә я-да өзүм Аллаха гавушянчам, асла геплешмеҗекдигиме касам эдйәрин».

     Бера ибни Мәлик разыяллаху анху-да ковмуна: «Эй, энсар җемагаты! Хич биримиз Мединә дөнмеги пикир этмәлиң. Шу гүнден соң, сизиң Медине диен шәхериңиз ёкдур... Диңе тәк болан Алла бардыр... Бир-де җеннет»-дийип сесленйәрди.

     Ынсанларың калбыны хейҗана гетирйән бу пикир гошуны тәзеден җанландырды. Эсгерлере везипелери гөркезилди. Бейле ерде Аллахдан башга хич задың пикири эдилмели дәлдиги дүшүндирилди. Өйлерини, чагаларыны, аялларыны гоюп гайдан шәхерлери Мединәни-де ятламазлыклары табшырылды. Бүтин кувват Аллахыңкыды. Оңа бил баглап, Оңа сыгынылҗакды. Чүнки еңиш Онданды. Ине, шу хили рухы дуйгулар биле хүҗүме гечилди. Мусулманлар душман хатарларыны ярмага башлады. Мусейлимәниң гошуны басга дүшүп, гачмага башлады. Ахырында гала мысалы бир баглыгы пеналады. Бу бакҗа гиң хем бейик диварлыды. Мусулманлара диварларың үстүндан ок ягдырмага башладылар. Ине, шу пурсатда Бера разыяллаху анху өңе догры илерләп, шейле дийди: «Достлар! Мени бир галканың үстүне гоюң. Найзаларыңыз билен галдырың ве бакҗа тарап зыңың. Я шехит боларын я-да гапыны сизе ачып берерин».

     Хор беденли Бераны айдышы ялы эдип, найзаң үстүнде отурдып, найза билен бакҗаң үстүне окладылар. Бера разыяллаху анху чарпыша-чарпыша, хер тарапы гана булап, бакҗаның гапысыны ачды.

    Бера разыяллаху анху шол гүн 80-ден көп еринден гылыч хем ок ярасыны алды. Эмма бу онуң пиңине дәлди. Чүнки ол бакҗа гирип, Мусейлимәниң эсгерлерини гылычдан гечирди. Мусейлиме-де шол гүн 20 мүң киши билен бакҗада өлдүрилди. Ол гүнден соң бу ери «Өлүм бакҗасы» дийип атландырылды.  

     Хезрети Халид бин Велид разыяллаху анхуның өзи бир ай төвереги Бера разыяллаху анхуның ярасыны беҗермек билен мешгул болды. Аллахың лутфы-кереми билен Бера разыяллаху анхуның яралары говулашды. Сагалан соң, ене шехитлиги гөзлемәге башлады. Онуң иң бейик күйсеги шехитликди. Ол шо хасрат билен Эйраның фетхине гатнашды. Түстериң азат эдилишинде-де өрән улы гахрыманчылыклар гөркезди.

   Эйранлылар бир гала сыгыныпды. Галадан уҗунда от билен гыздырылан демир зынҗырлары саллап гойдылар. Олар мусулманлары шол зынҗырлар билен өли я-да өлүм халында ёкары чекйәрдилер. Бера разыяллаху анху доганы Энес ибни Мәлик разыяллаху анхуның бу чеңңеге иленини гөрүп, гызгын зынҗыры эллери билен саклады. Янан эллериниң диңе сүңки галды. Мусулманлар бир пурсат ыза чекилмәге меҗбур болдулар.

     Бера разыяллаху анху болса: «Шу гүн душманы еңҗекдигиме я-да Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлеме говушҗакдыгыма Алладан касам эдйәрин» дийип, душмана тарап окдурылды. Гахрыманларча сөвешди. Ахырында душман еңилип, ыза чекилди. Эмма Бера разыяллаху анху Аллаха дога этди. Бу ерде-де шехит дүшди. (хиҗри-камары йыл хасабының 20-нҗи йылы)

     Хава… Бера ибни Мәлик разыяллаху анху өмүрбойы хасратыны чекен шехитлик шербетини ичип, сөййәнлерине говушды. Ол гахрыманчылыгы, гуҗур-гайраты ве гарадан гайтмазлыгы биле эсхабы кирамың арасында йылдызлашды… Бизлере-де онуң нусга аларлык дурмушы нәхили гөзел гөрелде болды.

    Керемли Хакдан о йигитлериң ёлунда гидип билмеги ве оларың шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.