Ресулаллахың агасының оглы… Шахыр сахаба

ЭБУ СУФЯН ИБНИ ХАРИС

разыяллаху анху

 

    Эбу Суфян ибни Харис разыяллаху анху шахыр сахабалардандыр… Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң эмишен доганы ве агасының оглы… Олар бир машгалада кемала гелдилер. Халыма Энемиз икисиниң хем сүйт эмдирен энелери болды. Яшытдаш боландыклары үчин чагалык хем етгинҗеклик йылларыны биле гечирдилер.

     Ол Сөйгүли Пыгамберимизиң иң якын достуды. Эмма гынансагам, вахың (Алла Тагала тарапындан Пыгамберлик хабарының гелен) илкинҗи гүнлеринден башлап, ол Пыгамберимизиң иң ганым душманларының бирине өврүлди. Йигрими йылкы достлук душманлыга, йылылык совуклыга өврүлди. Ол Курайшың мешхур чапыксувары хем шахырыды. Эбу Суфян найзасыны хем дилини мусулманлара өврүп, көп эзъетлер этди. Соңунда болса, Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз тарапындан гөрлен еринде өлдүрилмеги хөкүм эдилди.

     О диңе гачды. Эмма Алла Тагала оңа мерхемет этди. Ол Мекге фетхинден гысга вагт өң мусулман болды. Онуң Ыслама гириши хекаятында алынҗак көп дерслер бардыр. Ыслам топлумында ынананларың бир-бирине баглыдыклары, бир җан, бир тен болуп херекет этмелери, Ыслама гирмекде гиҗигенлериң чекйән выҗдан азапларының иң тәсирли нусгаларыны бу ерде тапмак мүмкиндир. Онуң өзи Ыслама гиришини ине, шейле гүррүң берйәр:

    Ыслам Мединеде кувватланыпды. Хат-да мусулманларың Мекгәни фетх этҗекдиклери барадакы хабар төвереге яйрапды. Машгалама:

   -Тайярлык гөрүң, Мекгеден чыкалың-дийдим. Олар маңа:

   -Шу чака ченли сен Мухаммет билен иң якын достдуң. Арап болан-болмадык хеммелер оңа тарап ылгаяр, табын боляр. Инди сениңем гачаның пейдасы ёк-дийип, мени Ыслама чагырдылар. Аллах гөвсүми Ыслама ачды-да, көңлүме бир сөйги долды. Оглум Җафери алып, Мединә тарап ёла дүшдүм.

    Эбва диен обада мусулман гошуны билен габатлашдым. Өңдәки гүйчлере гөрүнмән, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң хузурына бардым. Аллахың Ресулы мени гөрүп, башга тарапа өврүлди. Мен о тарапа гечдим. Ене менден йүз өвүрди. Бу херекетлер бирнәче гезек гайталанды. Мен болса, мусулман боланыма бегенер дийип, умыт эдйәрдим. Эмма өзүниң якын гарындашы, ынамдар досты боландыгыма гарамаздан, мусулманлара гаршы эден херекетлерим себәпли маңа гаргынды. Шу себәпли йүз бермеди.

    Рехим исләп, Эбу Бекрдир, Омара йүзлендим. Олар-да йүз өвүрдилер. Агам Аббасың янына гидип, Ресулаллахың менден разы болмасы үчин геплешип бермегини хайыш этдим. О-да:

   -Эгер ол сенден йүз өврен болса, тә бир аматлы пурсат гелйәнчә геплешип билмен-дийди. Инди мениң Ресулаллахың гөвнүни авламакдан башга чәрәм ёкды. Шу себәпли умыдымы үзмедим. Дүшленен ерде гапысының өңүнде отурдым. Ол саллаллаху алейхи веселлем менден йүз өвүрмегини довам эдйәрди. Йүрегим гысмага башлады. Аялым Умми Селемә:

    -Инди Ресулаллах менден хошал болянча оглум Җафериң элинден тутуп, йүзүнлигине сүйренип йөрҗекдигиме Алладан ант ичйән-дийдим. Умми Селеме шундан соң Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң хузурына барып, Эбу Суфяны кабул этмесини хайыш эдип, этҗек болян херекетини гүррүң берди. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз оны чагырды. Хузурына гирен Эбу Суфян эден херекетлерине пушман эдйәндигини Серверимизиң небси агырҗак шекилде гүррүң берди. Серверимиз онуң гечмишде эден херекетлерини багышлады. О-да келимейи-шехадет гетирип, Ыслам билен шерепленди.

    Нәхили сабыр?… Нәхили чыдам?… Улулыгың элинден хич зат гутулмаяр… Ынсан сабыр билен ислегине улашяр… Эмма хеммесинден говусы табын болмак…  Чүнки багтлылык диңе табын болмакда… Аллахым бизлери-де табын боланлардан эйле!... Әмин.

    Эбу Суфян разыяллаху анху шундан соңкы өмрүни Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң янында гечирди. Оңа бүтин барлыгы билен табын болды. Хунейн газадында бир салым Серверимизиң янында хич ким галмады. Бир эли билен атының уяныны тутуп, бейлеки эли билен болса, гылыч уруп, мертлерче сөвешди. Онуң бу гахрыманчылыгы Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң көңлүни эеледи ве оңа: «Аллах онуң маңа эден яманлыкларыны багышласын» дийип, дога этди. Ресулаллахың өзүнден хошал боландыгыны эшиден Эбу Суфян ыза галан дурмушыны багтлы яшап гечирди.

 

*************

      О өзүни долулыгына Куръана берди. Гиҗе-гүндиз Куръан окап, аятларың маныларына дүшүнмәге чалышды. Ол бир тарапдан бихуда гечирен гүнлерине гөз яш дөкйәр. Бейлеки тарапдан болса, Куръаның өвүтлеринден дерс алмага чагырярды. Месҗиде илки гирип, иң соңунда чыкян оды.

    Ол бир гезек йүзүни ашак салып месҗиде барярды. Ресулы-Экрем Серверимиз оны гөрүп, Айша Энемизе :

    -Эй, Айша, мунуң кимдигини билйәрмисиң?-дийди. Энемиз-де:

    -Ёк, эй, Ресулаллах!-дийди. Сөйгүли Пыгамберимиз бегенҗиниң беяны хөкмүнде:

    -Ол агамың оглы Эбу Суфян ибни Харисдир. Серет, ол месҗиде илки гирип, иң соңунда-да чыкяр. Гөзүни-де аягының уҗундан айырмаяр-дийди.

    Нәхили улы багтлылык?… Ынсан сөййәнини бегендирмек ислесе, сөййәниниң ёлунда болмалы… Сөййәнине табын болмалы...

 

************

    Хезрети Омар разыяллаху анхуның дөврүне ченли яшан Эбу Суфян ибни Харис разыяллаху анху өмрүни диңе Ысламың гөзелликлери биле гечирди. Намаз кылмакдан үйтгешик леззет алды. Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз ахыръете гөч эденде, бу хасратына дөз гелип болмаҗак айралыгы шыгыр сетирлериниң үсти билен диле гетирди. Өзүне диңе шейдип теселли берди. Аҗалының якынланыны билип, габрыны өлмезинден үч гүн озал өз эллери билен газды.

     Онуң соңкы деминдәки машгаласына эден весъети биз үчин гөрелдедир. Ол аялына ве чагаларына: «Мениң үчин агламаң!.. Мусулман боланымдан соң гүнә этмедигиме, хапа булашмадыгыма Алладан ант ичйән» дийип, бу яланчы дүнйә билен өмүрлик хошлашды.

    Нәхил гөзел дөнүш?!..  Нәхили гөзел весъет?!..  Нәхили сүйҗи дурмуш?!... Нәхили рахатлыгың ичиндәки барыш?!..

  Милады йыл хасабының 641-нҗи йылында Мединеде арадан чыкан Эбу Суфян ибни Харис разыяллаху анхуның җыназасыны Хезрети Омар разыяллаху анху окады.

    Керемли Хак шепагатларына лайык кылсын. Әмин.