Бир мухаббет әри

БЕРА ИБНИ АЗИБ

разыяллаху анху

 

     Бера ибни Азиб разыяллаху анху Пыгамбер ашыгы бир йигит… Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизе болан баглылыгындан, оңа болан сөйгүсинден яңа Ол саллаллаху алейхи веселлемиң ады тутуланда гөзлери яша долан бир мухаббет әри…

     Ол Мединәниң Эвс кабыласындандыр. Эбу Умаре лакамы билен мешхур болуп, Энсары сахабаларың хорматлыларындандыр. Ол Ыслам дини хакындакы маглуматы хиҗретден өң, Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң мугаллым эдип, Мединә иберен сахабасы Мусаб ибн Умейр разыяллаху анхудан өвренди. Бера кичиҗиккә мусулман болды. Какасы Азиб хем сахабады. Эҗеси Хабибе бинти Эби Хабибедир.

     Бера ибни Азиб разыяллаху анху Мединә гелен илкинҗи сахабалар билен гөршүп, олардан Ысламы өвренди. Ол кичиҗикди, йөне гайратлыды. О гүнлер барада онуң өзи ине, шейле гүррүң берйәр:

    Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Эсхабындан Мединә илки гелен Мусаб биле Абдуллах ибни Умми Мектумды. Булар бизе Куръан окадярдылар. Хурма багларының астында Ысламы дүшүндирйәрдилер. Соңра Аммар, Билал ве Сагд дагы гелдилер. Хас соңра Омар ибни Хаттаб разыяллаху анху 20 киши биле гелди. Соңунда-да Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз гелди.

    Медине халкының дурмушда Пыгамберимизиң гелишине бегенишлери ялы хич бир зада бегененлерини гөрмедим. Хат-да чагаларың-да бири-бирине Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң гелендигини бушлаянларыны гөрдүм. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң Мединә гелишинден соңра Ол саллаллаху алейхи веселлемден «Себбихисме Роббикел алә» сүресини өврендим»

    Бера ибни Азиб разыяллаху анху хер заман Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз билен биле болмак исләрди. Сөвешлерде-де ондан айрылмак ислемезди. Ол Бедир сөвешине гатнашмак иследи. Йөне яшы кичи боландыгы үчин кабул эдилмеди. Он бәш яшларындака Ухуд сөвешине гатнашды. Шундан соңкы сөвешлериң әхлисине гатнашды. Бера разыяллаху анху Ухуд газадында унутмаян хадысасыны шейле гүррүң берйәр:

   «Ухуд гүни Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң янына йүзи зырх билен өртүлен бир киши гелип, белент сес биле:

    -Эй, Ресулаллах! Илки мусулман болуп урша гирейинми я-да хәзир деррев урша гирейинми?-дийип сорады. Фахри-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз:

   -Илки мусулман бол, соң җеңе гир-дийди.

  Уршуң соңунда бу кишиниң шехитлериң арасында ятанлыгы гөрүлди. Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем:

   -Аз иш этди, йөне көп зат газанды-дийди.

    Бера ибни Азиб разыяллаху анху Сөйгүли Пыгамберимиз биле он дөрт я-да он секиз саны сөвеше гатнашды. Ол эсасанам, Хунейнде улы пидакәрликлер гөркезди. Ол өрән батыргайды. Соңра Халид ибни Велид разыяллаху анхуның топарында иберилен гошун биле Емен тарапларына гитди. Ол  чарыярларың дөврүнде-де җихәддан галмады. Рейиң хем Тустериң фетхине гатнашды. Хезрети Алы разыяллаху анхуның дөврүнде-де Җемел, Сыффын, Нехраван сөвешлерине гатнашды. Соң Куфа ерлешип, өлүминиң соңуны хадыс ве фыкх дерслерини бермек биле гечирди.

    Бера разыяллаху анху хадысы-шерифлериң накыл эдилмегине, неширине ве өвредилмесине гайрат эдерди. Шу себәпли хадыс роваятларында мешхур сахаба хөкмүнде таналды. Роваят эден хадыслары 305 төверегиди. Буларың йигрими икиси Сахих Бухари ве Сахих Муслимде ер алыпдыр.

    Бир гүн Сөйгүли Пыгамберимиз Бера разыяллаху анхуве бир дога өвретди. О-да бу доганы ят тутярка «Небиййике» сөзүниң ерине, «Ресулике» сөзүни чалшырып окады. Ики Җаханың Гүнеши: «Небиййике» дийип, ока дийди. Бу келимәниң үйтгедилмесине разы болмады. Хадысы-шериф Бера разыяллаху анху тарапындан шу шекилде роваят эдилди.

     Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем шейле буйрды: «Гиҗе ятҗак вагтың тәхәрет ал, саг тарапыңа ят ве шу доганы ока: «Эй, Реббим! Өзүми Саңа табшырдым. Йүзүми саңа йөнелтдим. Ишлерими саңа табшырдым. Аркамы саңа диредим. Саңа мухаббетим ве горкым себәпли саңа сыгынян. Сенден башга сыгынылҗак ер ёкдур. Диңе сен барсың. Эй, Реббим! Сениң индирен Китабыңа ынандым. Иберен Пыгамбериңе иман этдим».

     Бера разыяллаху анхуның оглы Езид накыл эдйәр: «Бир гүн какам бизи җемләп, гелиң, огулларым, мен сизе Ресулаллахың нәхили тәхәрет алышыны гөркезейин. Мундан соң сиз билен нәче вагт галҗагымы билмейәрин» дийди. Чагалар үйшенде сув гетирип, тәхәрет алды-да, ики рекеат намаз кылды. Соңра болса: «Ине, Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем шейдип тәхәрет аларды ве намаз кыларды» дийди.

    Ол Ысламы өвренмекде хем өвретмекде өрән сересапды. Ысламы хем өз дурмушында хем чагаларының дурмушында дүрс яшалмагына гайрат эдерди. Ол Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемден нәхили өвренен болса, шо шекилде-де өвредип, төверегиндәкилере-де нусга болды. Намазда хатарларың догры болмагы хусусында Серверимизден  эшиденлерини шейле накыл этди:

  «Намаз кылмак үчин аяга галанымызда, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем хатарларың арасында гезип, дөшүмизи я аркамызы эллери биле догрулап: «Хатарларыңыз бозук болмасын. Соңра ол бозуклык калпларыңыза гирер» дийипди.

   Бир гүн Бера разыяллаху анху ёлда досты билен габатлашды-да, онуң элинден тутуп гүлүмсирәп:

   -Нәме себәпден гүлүмсирейәндигими билмейәрмиң?-дийди. Досты:

   -Билемок, йөне бу ерде бир хайыр бардыр-дийди. Бера разыяллаху анху:

   -Мен бир гүн Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлеме габат гелдим. Элими элине алып йылгырды. Нәме үчин йылгыранының себәбини билип билмейәними сорады. Мен хем сизиң җогап беришиңиз ялы җогап бердим. Шонда Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем шейле буйрупды: «Ики мусулман габатлашып, бир-бириниң эллерини гысса, муны-да диңе Аллахың разылыгы үчин этселер, Керемли Хак шол ерден айрылманкалар олары магфырет эдер».

    Нәхили якымлы өвредиш?… Ыслам көңүллери диңе шейле юмшаклык билен эеледи… Сөйги, мерхемет, рехим, догрулык, песпәллик-буларың хеммесини өзүнде җемлән кәмил ынсанлар шу шекилде етишди… Соңра дурмушда шейле ахлага эе болан җемагатлар пейда болды.

   Бера ибни Азиб разыяллаху анху милады йыл хасабының 691-нҗи йылында сегсен яш төвереклеринде Куфада арадан чыкды. Керемли Хакдан шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.