Уршуң хиледигини билен йигит

НУАЙМ ИБНИ МЕСУД

разыяллаху анху

 

    Нуайм ибни Месуд разыяллаху анху зехинли яш йигит… Хадысаларың гаршысында кынчылык чекмейән, уршуң хиледигини билен бир гахрыман… Йүзе чыкан ягдайдан баш алып чыкян йигит…

    Ол Хендек сөвешиниң гидйән дөврүнде Ыслам билен шерепленди. Ады Нуайм болуп, Гатафан кабыласындандыр. Мусулман болманка, пулуң хем гелди-гечер затларың ышкына дүшер йөрерди. Арзув-ислеглерине етмек үчин Неҗд чөллерини сөкүп, Есрибе гелерди. Онуң Бени Курейза яхудылары билен ичгин гатнашыгы барды. Мекге Ыслам нуры билен айдыңланян вагтында, ол кейпи-сапасына пәсгел берер өйдүп, горкянлыгы үчин тәзе дин болан Ысламдан дашда дурмага җан эдйәрди. Эмма Алла Тагала онуң көңлүни Ахзаб гүни Ысламың нуруна тайярлады.

    Ол Хендек газадында өзүне ене бир сахыпа ачды. «Уруш хиледир» диен дессурының аҗайып хекаясының гахрыманы болды. Онуң Ыслама гириши шейледир:

    Хиҗретиң 5-нҗи йылыды. Мединели мусулманлара дашардан Курайш ве Гатафан кабылалары, ичерден Бени Надир ве Бени Курейза яхудылары бирлешип, тәзе диниң көкүни көвлемек иследилер. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз шол гүнлерде Мединеде Бени Курейза яхудылары билен ярашмак әхтлешмесини баглашыпды. Бени Надрың сөзи гечйәнлери Бени Курейзаны күшгүрмәге башладылар. Бу гезекде хеләкчилигиң мусулманларың башына гелҗекдигини айтдылар. Эден әхтини бозмагы үндедилер. Олар-да Мекгеден ве Неҗдден ики гошуның гелендигини ве Медине төвереклерине ерлешендигини гөрүп, өзлерини гүйчли хасаплап, эден әхтлерини боздулар.

     Бу хабар мусулманларың арасында йылдырым чалтлыгында яйрады. Курайш биле Гатафан кабылалары Мединәниң дашыны габап, халка гелйән рызкың ёлуны багладылар. Бени Курайза-да ичерден мусулманларың аркасында тайярлык гөрйәрди. Питне орталыгы гуршап алыпды. Мынапыклар бош отуранокды. Ичлериндәки гизлин сырларыны ачып: «Мухаммет бизе Кисраның ве Кайсарың хазыналарына эе болҗагымызы вада эдйәр. Ынха-да бу гүнки халымыз. Бу әтияҗымыз үчин дашары чыкмага-да горкар ялы хала гелдик» дийип гыгырышярдылар,

     Халларында кеми боланлар орталыгы питнә бердилер. Бени Курейзаның зарбалары астында чага-чугаларың, аял-эбтатларының зыян чекҗекдигини пикир эден Бени Надр яхудылары топар-топар болуп, мусулманлары янындан айырмага башладылар. Бу габав йигрими гүн төвереги довам  этди. Ики тарапдан-да ачлык-хорлук хөкүм сүрмәге башлады. Атлар, дүелер гырылды. Хат-да эсгерлер-де гырылмага башлады.

     Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз довамлы, гиҗе-гүндиз Реббине сыгынып: «Аллахым! Сенден маңа вада эден ярдамыңы ислейәрин!.. Аллахым! Сенден маңа вада эден ярдамыңы ислейәрин!..» дийип, дога эдйәрди. Шу доганың хорматына бир гүн гиҗәниң ярысы Гатафан кабыласындан Нуаймың көңлүне бир йылдырым дүшди. Онуң даңа ченли укусы тутмады. Ичинден бир сес оңа: «Языклар болсун саңа Нуайм! Сени Неҗд ялы узак ерден хайсы себәп бу ере гетирди? Сен ялы акыллы бирисине себәп ёк ерден уруш этмек ярашармы? Сен онуң билен не-хә гиден хакыңы алмак үчин сөвешйәң, не-де намысыңы горамак үчин сөвешйәң? Сен нәмедиги билинмейән бир себәбе гөрә, онуң билен урушмага гелдиң?!..» дийип, выҗданына совал берйәрди.

   Өзи билен ички хасаплашык гечирен Нуайм гиҗәң гараңкылыгында туруп, мусулманлар тарапына гечди-де, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң хузурына барды. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз оны гөрүп:

   -Сен Нуайм ибни Месудмысың?-дийди. О-да:

   -Хава-диенде, Серверимиз:

   -Бу сагатда гелмегиң себәби нәме?-дийип сорады. Нуайм шол пурсат келимейи-шехадет гетирди-де:

   -Эй, Ресулаллах! Мен мусулман болдум. Йөне ковмумың мундан хабары ёк. Инди маңа ислән задыңы эмр эт!..-дийди. Ики Җаханың гүнеши Серверимиз-де оңа:

   -Ковмуңа гит-де, душманымызың гүйч-кувватыны кемелт-дийди.

  Нуайм ибни Месуд разыяллаху анху Фахры-Каинат Серверимизи хошал эдип билмек үчин кабылаларың арасында дипломатики херекети ёла гойды. Хер кабыла кабул эдер ялы дереҗеде пикирлер өңе сүрди. Илки Бени Курейза гидип, олара:

    -Бу ери сизиң юрдуңыз. Малларыңыз, чага-чугаларыңыз, аялларыңыз бар. Башга ере гитҗек халыңыз ёк. Эмма Курайш ве Гатафан бейле дәл. Олар урушда еңмеги ганымат билерлер. Еңмеселерем юртларына гайдарлар…-дийип, олары пикиринден дәндирмәге чалышды. Хат-да олардан кәбирлерини гирев алмакларыны теклип этди. Соңра Курайша ве Гатафана гелип:

    -Бени Курейзаның Мухаммет билен шертнама баглашандыгыны, Курайш билен Гатафандан бирнәче адамлары алып, оңа табшырҗакдыгыны айтды.

    Эбу Суфян Нуаймың айдянларының догрудыгыны я дәлдигини билмек үчин оглуны Бени Курейзаның үстүне угратды. Оглы барып: «Какамың сизе саламы бар. Бу ерде эгленмегимиз узага чекди. Биз ядадык. Инди болса, чарпышмагы карар этдик» дийди. Олар: «Эртир шенбедир… Биз о гүн хич иш этмерис. Соңра болса гиревине сизден ве Гатафандан етмиш кишини бизе берйәнчәңиз, сиз билен сөвешмерис» дийип, җогап бердилер. Эбу Суфяның оглы вагт йитирмән, гөрен-эшиденлерини болшы-болшы ялы ковмуна хабар берди. Курайшлылар бир агыздан: «Вай, пис маймынлар!.. Биз олара гиревине бир гоюнам бермерис» дийдилер.

      Ине, Нуайм разыяллаху анху шу шекилде душманы бири-бирине чатды. Шол гиҗәниң ярысында-да гүйчли тупан, душман чадырларыны башларына юмурды. Отларыны сөндүрди. Олар перишан халда ызларына гитмәге меҗбур болдулар.

     Эртеси душманларының гачаныны гөрен мусулманлар: «Гулуна ярдам эден Аллаха… Эсгерини эзиз кылан Аллаха… Кабылалары тәк башына  еңен Аллаха хамд болсун…» дийип, бегенчлеринден Аллаха хамд этмәге башладылар.

    Аллах Тагала бу хадысаны «Ахзаб» сүресиниң 9-нҗы аятында шейле билдирди: «Эй, иман гетиренлер, Аллахың сизе берен ныгматыны ятлаң. О заманда сизе мусаллат болупды-да, биз олара гаршы бир шемал ве сизиң гөзүңизе гөрүнмейән гошунлар (перишделер) иберипдик! Аллах нәме этсеңиз, хеммесини хакы биле гөрендир».

    Ол гүнден соң Нуайм ибни Месуд разыяллаху анху Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң ынамдар ынсаны болды. Ол Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлемиң берен везипесини агсатмады. Онуң биле бирликде сөвешлере гатнашды, өңүнде байдак гөтерди.

     Мекге фетхи гүни Эбу Суфян ибни Харб мусулманларың эсгерлерине середип дурка, Гатафаның байдагыны гөтерйән адамы гөрүп: «Бу ким?» дийип сорады. Олар-да: «Нуайм ибни Месуд...» дийдилер. Эбу Суфян: «Хендек сөвешинде о бизе нәмелер эдипди?.. Ол Мухаммедиң иң улы душманыка, инди онуң өзүнде  ковмуның байдагыны гөтерйәр…»-дийди.

    Аллах хемише мөмүнлериң ярдамчысыдыр… Оңа көңлүмизи долы багыш этмек етер… Диңе ыхлас эделиң! Гөз яшлары биле йүрекден чыкян догалары этмеги довам эделиң. Алла Тагала бу догаларың хорматына гарашман дуркак өңүмизе Нуайм ялылары чыкарар…

    Нуайм ибни Месуд разыяллаху анхуның Җемел вакасында арадан чыканлыгы роваят эдилйәр. Керемли Хакдан шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.