Азатлыга чыкан гул

ЭБУ РАФИ

разыяллаху анху

 

   Эбу Рафи разыяллаху анху Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң азат эден гулы… Хызматлары билен Серверимизиң машгаласының арасына гирмек ялы шерепе етен багтыяр... Сапарда я өйде айратын хызматлары биле өңе чыкан йигит…

   О, Эбу Рафи күнъеси биле мешхурдыр. Долы ады нәмәлим боландыгы үчин оңа дегишли он төвереги ат агзалып гечилйәр. Буларың ичинде Ыбрайым хем Эслем атлары хас көп агзаляр.

   Мүсүриң ерли халкындан болан Эбу Рафи Сөйгүли Пыгамберимизиң агасы Аббасың гулыды. Ол Хезрети Аббасың аялы Уммул Фазл биле бирликде  Бедир газадындан (сөвешинден) өң мусулман болды. Эмма мүшрүклериң  шеринден чекинйәндиги үчин ыслама гирендигини ыглан этмеди. Тә Бедир  сөвешине ченли Мекгеде галды. Ыслам боюнча яшайшы гизлинликде яшамага чалышды.

   Эбу Рафи разыяллаху анху Мекгеде яшан йылларында Земзем гуюсының янында агачдан сув тасларыны оюп ясамак билен мешгул болды. Уммул-Фазлың отагы-да гуя якынды. Бедир сөвешиниң довам эдйән гүнлериди. Мусулманларың мүшрүклери алдым-бердиме саландыгы барадакы хабар йылдырым чалтлыгында яйрады. Эбу Рафи разыяллаху анху ве янындакылар бу хабары бегене-бегене бир-бирлерине гүррүң берйәркәлер, бир ерлерден Эбу Лехеб чыкды. Хер кес өз иши билен мешгул болмалы болды.

   Бу агызлы мүшрүк Бедир газадына гатнашманды. Өз ерине Ас ибни  Хишамы иберипди. Эмма ики гулагы шо ердеди. Болан-гоян затлары довамлы ызарлаярды. Курайшың ян беренини эшидип, ичиниң янгыҗына болмаҗысы болды. Ол бу ягдайы асла кабул эдип биленокды. Дүнйәси апы-тупанды. “Курайышлар сан тайдан мусулманлардан нәче эссе көп. Ярагларыны хасаба аланыңда хем мусулманлардан ёкары. Онда нәме үчин еңилмели? Инди нәме болар?”-диен ялы пикирлер оны өз эркине гоянокды. Ол шу ве шуңа меңзеш ойлара гүмра  болуп  отырка, Эбу Суфяның геленини гөрүп:

   -Эй, доганымың оглы! Яныма гел-дийип, оны өз янына чагырып, Бедир сөвеши хакында гиңишлейин маглумат билмек иследи:

   -Нәме боланыны гүррүң бер-диенде, Эбу Суфян гайгы-гама батып:

   -Сен хич сорама. Гөйә оларың гаршысында элимиз-голумыз багланан ялы болдук. Ислейишлери ялы херекет этдилер. Бир топарымызы өлдүрдилер, бир топарымызы есир этдилер-дийип, сөзе башлады. Соңундан:

   -Ант ичйән. Бииңкилерден хич кими айыплар ялы дәл. Чүнки шол вагтда  биз шейле бир адамлар биле гаршылашдык велин, олар гара-гырмызы реңкли атлара мүнүп, ак эшик гейип, бизлере хүҗүм этдилер. Шолар бизиң ишимизи гөрди-дийип, болан-гоян халлары гүрүң берди. Бу ики мүшрүгиң   гүррүңлерини эшиден Эбу Рафи разыяллаху анху:

   -Аллахдан ант ичйән, олар перишделердир-дийип, гүррүңе гошуланыны өзи-де билмән галды.

  Гахардан яңа өңем ярылара гелен Эбу Лехеб перишде сөүни эшиденден дәлилик хетдине етди. Топулып барып, Эбу Рафини урмага башлады. Бу ваканы өз гөзлери билен гөрүп дуран Уммул Фазл:

   -Сен нәме хоссарсыз гөрүп, эдениңи эдибермелими? Ханы, дур бакалы-дийип, чадырың дирегини алып, Эбу Лехебиң маңлайына берди.

   Аялдан таяк иенине намыс эден Эбу Лехеб лапыкеч халда о ерден  айрылды.

  Еди гүнден соңра болса, гара-гызыл диен бир кеселе дучар болды. Шу кеселден гутулман җаны Җәхеннем базарына гитди. Чагалары кесел ёкар диен горкы билен ләшини ортадан айырмадылар. Порсы ыслар чар-төвереге яйрамага башлады. Халк ыса чыдаман шикаят эденсоң, бир кенара чекип, үстүне даш үйшүрдилер. Дашларың ашагында эбеди азап юрдуна ибердилер.

   Эбу Рафи разыяллаху анху Бедирде есир алнан хоҗайыны Аббас разыяллаху анхуның фидъесини (өвез төлегини) Мединә әкитди. Соңра Аббас оны Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизе багыш этди. О-да Мединә хиҗрет этди. Ол ики Җаханың Гүнеши Серверимизиң янындан асла айрылмады. Эсхафы-Суффаның арасына гошулды. Ыслам үчин эдилен əхли газатлара гатнашды. Серверимиз ондан агасы Аббасың мусулман боландыгы барадакы хабары эшиденде, оны азат этди хем-де кенизе Селма өйлендирди.

   О Ики Җаханың Гүнеши Серверимизе хак ашыкды. Азатлыга чыкмагы-да  ислемеди. Гулы болуп, Серверимизиң хызматыны этмек, онуң янындан айрылмазлык Эбу Рафи разыяллаху анху үчин азатлыга чыканындан хас говуды. Азат эдилсе, өзбашдак гойберилерин өйтди. Шу себәпли азат эдилен вагты аглап:

   -Эй, Ресулаллах! Мени нәме үчин ташлаярсың? Шундан соңам ене  яныңызда галып, ене-де ишлеҗек-дийди.

   Фахры-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз онуң мухаббетини, дурнуклылыгыны гөрүп, оны янындан айырмады. Азатлыга чыкып,  Серверимизиң хусусы хызматларыны этди. Уруш ве парахатчылык  заманларында онуң янындан айрылмады. Сапара чыкыланда чадырыны гурды. Гошларыны горады. Ол шейдип, Серверимизиң сүннети сениййесини (ёл-йөрелгесини) ве белент ахлагыны иң говы биленлерден болды. Ибни Аббас разыяллаху анху кәтип тутуп, онуң бу хусусдакы маглуматларыны яздырды.

  О, Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң    машгаласындан кабул эдилмеги иң улы дереҗе билди. Гул болуп, хызмат этмеги өзүне ганымат билди. Ол азатлыга чыкандыгына гарамаздан, Серверимизиң янындан айрылмазды. Ондан хабарсыз хич бир иш этмезди.  Бир гүн Сөйгүли Пыгамберимиз Эркам ибни Эбил-Эркама зекат йыгнамагы табшырды. Эркам разыяллаху анху Эбу Рафи разыяллаху анхуве бу везипәни билеликде ерине етирмеги теклип эдип:

    -Маңа бу ишде көмекчи боларсың. Зекат нәме берилсе, оны саңа берерин-дийди. Ол ягдайы Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизе айданда, Серверимиз оңа:

   -Эй, Эбу Рафи! Ковмуң гулы өзлеринден хасап эдилер-дийип, зекатың оңа халал болмаҗакдыгыны мәлим этди.

  О Хайбар сапарына аялы Селма билен бирликде гатнашды. Соңра аялы Ыбрайым догланда оңа энекелик этди. Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз оглы Ыбрайымың яланча иненини Эбу Рафи разыяллаху анхудан эшиденде, онуң бушлугына бир хызматкәр совгат этди.  Шейдип, оны эй гөрйәндигини мәлим этди. Хат-да бир гезек Бакы габрыстанына гиденде, оны-да яны билен алып гитди.

   Эбу Рафи разыяллаху анху Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анхуның дөврүнде,  мүртедлере (динден дәненлере) гаршы болан сөвешлере гатгашды. Мүсүриң фетхине гошулды. Онуң Хасан, Рафи, Абдуллах, Мутемер,   Мугире ве Селма атлы алты саны чагасы барды. Энчеме талыплары етишдирен Эбу Рафи разыяллаху анху 68 саны хадысы-шериф раваят этди. Буларың көпүси Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлемиң төверегиндəки гөрен вакалары билен багланшыклыды. Оларың бири-де шудыр:

   «Өлүни ювуп, онда хош болмадык халлары гөрүп, гизлейән кимсәни Алла Тагала кырк гезек багышлар». (Рыязус-Салыхын. Терҗиме ве Шерхи: 4-җилт; сах 556)

    Хезерети Алы разыяллаху анхуның гошунында Емене иберилен Сериййеде-де болан Эбу Рафи разыяллаху анху милады йыл хасабының 660-нҗы йылында Куфеде арадан чыкды. Аллах ондан разы болсун. Керемли Хакдан шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.