Гошунбашы сахаба

БЕШИР ИБНИ САД

разыяллаху анху

   Бешир ибни Сад разыяллаху анху Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң гошунбашы сахабаларындан… Халыпа сайлавында Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анхуның элинден тутуп, илкинҗи бейгат эден йигит…  Хадыслары ягшы дегерлендирен, парасат билен херекет эден зехинли хем гахрыман герчек…

   О Мединели мусулманлардандыр. Хазреч кабыласының Харис огуллары шахасына дегишлидир. Кунъеси Эбу Нугмандыр. Гыз доганы Абдуллах ибни Реваха разыяллаху анхуның аялыдыр. Илкинҗи Акабе бейгатына гатнашып, ыслам билен шерепленендир. Бедир эсхабындандыр.

   О Бедир, Ухуд ве Хендек сөвешлеринден башлап, Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз биле бүтин сөвешлере гатнашды. Кичиҗик бирикмелере-де гошунбашы эдип белленилди. Сөйгүли Пыгамберимиз оны хиҗретиң единҗи йылының Шагбан (Мерет) айында  отуз кишилик бирикмә гошунбашы эдип, Мединеден ики гүнлүк узакдакы Федек якынларында отуран Мүрре огулларының үстүне иберди. Бу кабыла шол вагтларда гышлык юртларында орнашыпдылар. Оларың гоюндыр-дүе сүрүлерини эле салан бу бирикме малларың әхлисини Мединә сүрмели диен нетиҗә гелди. Мүрре огуллары ягдайы өвренип, малларыны ызына алмак үчин сөвеш карарына гелдилер.

   Олар мусулманлар билен четин гарпышма гирдилер. Бу кичиҗик Ыслам бирикмесиниң көпүси шехит болды. Саг-саламат галанлар ыза чекилмәге башладылар. Бешир разыяллаху анху-да агыр яраланды. Өзүнден гиденлиги үчин өлендир өйдүп чакланылды. Сөвеш гутарып, тараплар дарганда Бешир разыяллаху анху өзүне гелди. Гиҗеди. Онуң ятан ериниң голайында оба барды. О ере ченли зордан барып бир машгала сыгынды. Яралары оңатлашянча шол ерде галып, соң Мединә гайтды.

   Бешир разыяллаху анху шол йыл Шеввал (Байрам) айында ене-де сапара иберилди. Уйейне Ибни Хысн биле дил дүвшен Гатафан огулларының Мединә чозмак хабары Серверимизе гелипди. Шундан соң Серверимиз 300 кишилик кувватлы гошун тайярлады. Хезрети Эбу Бекир ве Хезрети Омар разыяллаху анхумың оңламаклары себәпли ене Бешир ибни Сад разыяллаху анху бу гошуна гошунбашы белленилди. Байдак оңа берилди. Байдагы алан Бешир разыяллаху анху 300 киши биле Җинаб ве Йүмн тарапына догры ёла чыкды.

   Мусулманларың гелендиги барадакы хабары алан Гатафанлылар горкуларындан сөвешмән гачдылар. Бир роваята гөрә-де, сөвешенде еңлише сезевар болдулар. Мусулманлар олҗа барыны йыгнап, ызларына гайтдылар.

   Ол Фахры-Каинат Серверимизиң эмрини хемме затдан өңде гоярды. Җанының бахасына дурянам болса, шол эмри ерине етирмәге чалышарды.  Ол шу халысана садыклыгы биле бир ерде дурман, сапардан сапара ылгарды.

   Худайбие әхтлешмесиниң ызындакы йыл Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз умра этмек үчин ёла чыкды. “Умретул-Каза” дийип, мешхур болан бу сапарында Пыгамберимиз шейле бир әхмиетли сөвеши гөз өңүнде тутуп, янында яраг гөтерди. Бу яраглара гөзегчилик этмеги Бешир ибни Сад разыяллаху анхуве табшырды.

    Бешир разыяллаху анху халыпа сайлавында-да парасатлы херекет этди. Энсар сахабалардан бириниң халыпа болмагыны ислəп, аяк депип дуран Мединели шəхердешлериниң бардыгына гарамаздан ол Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анхуның халыпа сайланмагының тарапында чыкыш этди.

    Фахры-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз дарел-бака гөч эденден соң, Эсхабы-Кирам Саиде огулларының көлегелигинде йыгнанды. Халыпа сайлавы меселесинде гаршылыклы пикирлер орта атылды. Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анху халыпалык үчин Хезрети Омар я Эбу Убейде разыяллаху анхумдан бириниң халыпа сайланмагыны весъет этди. Эмма бу ики сахабада мундан гачды. Отуранлар:

   -Бу ише иң лайыгымыз Хезрети Эбу Бекирдир-дийдилер. Хат-да Хезрети Омар разыяллаху анху еринден туруп:

   -Эй, Эбу Бекир! Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем сени диниң иң мөхүм эмирлериниң бири болан намазда өзүне халыпа этди. Сени бизе ымам сайлады. Узат элиңи мен саңа бейгат эдйәрин-дийди. Эбу Убейде разыяллаху анху билен бейгат этҗек пурсатларында, Бешир ибни Сад разыяллаху анху  хас чалт херекет эдип, олардан өң Эбу Бекир разыяллаху анхуның элинден тутуп, илкинҗи бейгат эденлерден болды.

    Бешир ибни Сад разыяллаху анху җахылыет дөврүнде окап-язып билйән зехинли кишилерден бириди. Ол Сөйгүли Пыгамберимизден хер хили меселелер боюнча сораглар сорап, җогабыны билерди. Бир гезек Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизден:

   -Эй, Ресулаллах! Аллах Тагала бизе саңа салават окамагымызы эмр этди. Эйсем саңа нәхили салават окалы?-дийип сорады.  Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз-де:

   -«Аллахумме солли ве бәрик» догаларыны (намазда эттехийятыдан соң окалян “солли ве бəрик” салаватлары) окарсыңыз-дийди.

    Ол бир гезек оглы Нугманы алып, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң янына гелди. Оңа, ягны оглуна бир гул багышландыгыны мәлим этди. Серверимизден хем шу херекетини оңлаяндыгыны тассык этмегини иследи. Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз:

   -Бейлеки чагаларыңа-да деңлик этсең болар. Эгер шуңа берениңи олара  бермесең, онда бу херекетиң догры болмаз-дийди.

    Бешир ибни Сад разыяллаху анху бүтин өмрүне сапардан-сапара эңди йөрди. Сөйгүли Пыгамберимиз биле билеликде әхли сөвешлере гатнашды. Веда (хошлашык) хаҗында-да болды. Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анхуның дөврүнде-де дүрли сөвешлере гатнашды. Ол милады йыл хасабының 633-нҗи йылында Ырак сапарына гатнашды. Хирәниң фетхинде болды. Иң соңкы гезек Халид ибни Велид разыяллаху анхуның гошунында Айнут-Темр сапарына гатнашып, бу сөвешде шехитлик шербетини ичди.  Аллах ондан разы болсун. Керемли Хакдан шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.