Өзүни диреге даңдыран

ЭБУ ЛУБАБЕ

разыяллаху анху

 

   Эбу Лубабе разыяллаху анху Курейза яхудыларына гаршы эден ялңыш херекети себәпли пушман эдип, багышланмагы үчин өзүни месҗидиң дирегине даңдыран йигит… “Аллах ве Ресулына хыянат эдендирин” горкусы билен өзүне җеза берен гахрыман… “Аллах Тагала тә мени багышлаянча, бу ерден айрылман” диен иман әри…

   О Мединели Эвс кабыласына дегишлидир. Икинҗи Акабе бейгатында Ыслам биле шерепленди. Серверимиз оны кабыласына доландырыҗы эдип белледи. 12 кишилик сайлама топарың ичинде ер алды. Олара ёлбашчы  сайланды. 

   О Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң Бедирден башга эден газатларының әхлисине гатнашды. Бедир сөвешинде Мединеде эмир хөкмүнде галды. Ухуд, Хендек, Севик ве Бени Кайнука газатларында сөвешди. Бени Курейза газадында яхудыларың ислеги боюнча Серверимиз Эбу Лубабәни олар биле гөрүшмәге иберди. О ерде гойберен ялңышы себәпли бүтин өмрүне пушман этди. Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң йүзүне бакмады. Багышланмагы үчин өзүне-өзи җеза берди. Месҗидиң дирегине өзүни даңдырды. Бу вака шейле болупды:

  Бени Курейза газады хиҗретиң бәшинҗи йылында йүзе чыкды. Фахры-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз Хендек сөвешинден хениз яңы өйүне гелипди. Җебрайыл алейхис салам гелип, Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлеме:

   -Тур, оларың үстүне йөриш эт-дийди. Серверимиз:

   -Кимиң үстүне йөрәйин?-дийип сорады. Җебрайыл алейхис салам:

   -Ине, шо ере!..-дийди ве эли биле Бени Курейзе тарапыны гөркезди. Серверимиз:

   -Эсхабым җуда ядады. Бирнәче гүн дынч алсалар ничик болар?-дийди. Җебрайыл алейхис салам:

   -Алла Тагала деррев Бени Курейзаның үстүне йөремегиңи эмр эдйәр. Мен янымдакы перишделер биле Курейза яхудыларының галаларына гидйәрин. Аллах Тагала оны хеләк этҗекдир-дийди. Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз Билал разыяллаху анхуве:

   -Маңа ытагат эден киши икинди намазыны Бени Курейза юрдундан башга ерде кылмасын-дийип, гыгырмагы табшырды.

   Серверимизиңбашда дурмагы билен әхли эсхабы-кирам ярагланып, ёла чыкды. Курейзе яхудыларының галалары габалды. 25 гүн төвереги довам эден габавдан соң, яхудылар ылалашмак иследилер. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз кабул этмеди. Диңе сайлаҗак хәкимлериниң гелҗек карарына разы болҗакдыгыны билдирди. Яхудылар хәким эдип, Сад ибни Муазы сайладылар. Соңра Садың чыкарҗак хөкми хакында белли бир пикире гелмек үчин Эбу Лубабе билен геплешмек иследилер. Серверимиз ругсат этди. Эбу Лубабе-де оларың янына гитди. Аял-эбтадлар, чагалар оны гөренде аглашмага башладылар. Өзлерине рехим эдилмегине гарашдылар. Оларың яшулылары-да:

   -Эй, Эбу Лубабе! Бу габав бизи вейран этди. Мухаммет ругсат этсе, бу ерден чыкып, Шама я Хайбара гитсек-дийдилер. Эбу Лубабеден гүвәнама исләп:

  -Эй, Эбу Лубабе!.. Биз табын болсак, Сад бизе нәме эдер?-дийип сорадылар.

  О-да гайры-ыгтыяры херекет билен элини богазына етирип, “дамагыңыз чалынар” диен ышараты этди. Бу херкет улы совуклыга себәп болды.

  Эбу Лубабе разыяллаху анху шейле диййәр:

   -Ант ичйән. Мен бу херекетим биле Аллах ве Ресулына гаршы говы иш  этмедигине деррев дүшүндим. Дерхал ол ерден айрылдым. Ресулаллаха  гөрүнмән, Мединәниң ёлуны тутдым. Тоба ве истигфар биле   багышланмагым үчин месҗиде сыгынып, өзүми диреге даңдырдым.

  Эбу Лубабе догрусы хакы ёк меселесинде улы ялңышлык гойберди. Эмма вагт гечмәнкә, эден херекетиниң ялңышдыгына дүшүнип, җуда гынанды, пушман этди. Эмма болҗак иш болупды. Өз-өзүне: «Мен Аллаха ве Ресулына гаршы гүнәкәр болан еримде галман»-дийип, Серверимизиң янына   барман, догры Месҗиди Небевә (Пыгамберимизиң месҗидине) гитди. О ерде өзүни бир диреге даңдырды. «Керемли Хак мени багышламаса, бу ерден  айырылман»-дийди.

   Ол Умми Селеме разыяллаху анха Энемизиң гапысындакы диреге даңлып, тоба-истигфар билен гүнлерини гечирди. Рахмет Пыгамбери онуң бу халыны гөрүп:

   -Өзүни өзи даңдыран болса, Алла Тагала тобасыны кабул эдйәнчә галсын-дийди.

   Намаз вагтларында баглары чөзүлип, намазыны кыландан соң, текрар  диреге даңылярды. Багышланандыгы хакындакы аят назыл болянча еди гүн ийип ичмеди. Халы харап болуп, өзүнден гитмәге башлады. Ахырсоңы тобасы кабул боландыгы догрусындакы аяты-кериме назыл болды. Манысы:

   «Эй, иман гетиренлер! Аллах ве Ресулына хыянат этмәң. (Соңра) билип-дуруп өз  аманатыңыза хайынлык этдигиңиз болар». («Энфәл» сүреси: 27-нҗи аят)

    Ики Җаханың Гүнеши Серверимизден бушлук алан эсхабы-кирам Эбу Лубабәниң йүплерини чөзмәге ылгадылар. Эмма ол: «Алладан ант ичйəн. Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлемиң өзи эли билен чөзйəнчә, мен бу ерден айрылман-дийип, гаршылык гөркезди.

   Шол вагтда намаза чыкан Фахры-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Эбу Лубабәниң йүплерини чөзүп, оны бошатды. Соң-соңларам бу дирег «Үстүванетул-тевбе» ягны “Тоба диреги” дийип атландырылды.

   Эбу Лубабе разыяллаху анху тобасының кабул эдилендигине бегенип, Курейза юрдуна гоңшы болан мүлкүниң хеммесини садака бермек иследи. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем болса мүлкүң диңе үчден бириниң садака эдилмегине ругсат берди.

    О, Мекге фетхинде Амр ибни Авф огулларының байдагыны гөтерди. Веда (хошлашык) хаҗына гатнашды. Ики Җаханың Гүнеши Северимиз дары-бака гөч эденден соң, Мединеде галды. Эвс кабыласының иш доландырыҗысы хөкмүнде халыпаларың маслахат салыҗы топраында, мынасып орун алды. Оо эмри магруф (говы ише буюрмак) ве нехи анул-мүнкер (эрбет ишден гайтармак) меселесине өрән сересап чемелешерди. Өмрүниң ахырына ченли бу везипәни ерине етирди. Он бәш төвереги хадысы-шериф роваят этди. Ол Хезрети Алы разыяллаху анхуның дөврүнде арадан чыкды. Аллах ондан разы болсун. Керемли Хакдан шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.