Җеседини перишделер юван шехит

ХАНЗАЛА ИБНИ ЭБИ АМИР

разыяллаху анху

   Ханзала ибни Эби Амирразыяллаху анху шехитлик хасраты биле янан йигит… Ухуд сөвешиниң өң яны машгала гуран ве о гүнүң сәхеринде Ухуда сары ылгап, мүшрүклер билен гарпышан гахрыман…  Җеседини перишделер юван шехит… «Гасилул-Мелаике» лакамы биле ятланян пәлван…

   О, Эвс кабыласының абрайлы кишилериниң бириди. Кувватлы, эденли, гуҗур-гайратлы аҗайып ахлагың эесиди. Ол мусулман болманкада адамлардан четлешип, ыбадат билен мешгул боларды. Ханиф дининде яшарды. Ялңызлыгы сөерди. Бутлара ыбадат этмеги йигренерди.

   Ханзала ибни Эби Амир Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз Мединейи-Мүневверә гөченден соң, Ыслам билен шерепленди. Какасы Эбу Амир болса, Ики Җаханың Гүнеши Серверимизе душман боланларың арасында галды. Серверимиз Мединә геленде, о-да Мекгә гидип, мүшрүклериң тарапында ер алды. Шу себәпден оңа пасык лакамы берилди.

   Ханзала разыяллаху анху әхли дең-душларының арасында «Таки» лакамы билен мешхурды. Ол белент ахлаклы ынсанды. Иман онуң калбында җош урярды. Серверимизиң янындан хич айрылмаярды. Какасы болса кəпир халында өз кабыласындан элли адамлык бир топар билен Серверимизиң  гаршысына гошун бөлүмини тайярлады.

   Ханзала разыяллаху анху Бедир хем Ухуд сөвешлерине гатнашып, улы гахрыманчылыклар гөркезди. Ол Бедир сөвешине гатнашанда, хениз өйленмәнди. Сөвешден бир мүддет соң, Абдуллах ибни Убей ибни Селулың  мусулман болан гызы Җемиле билен никаланды. Тойлары Ухуд сөвешиниң өң янына габат гелди. Той гүнүниң агшамы Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз эсхабы биле Ухуда тарап ёла дүшҗекди. Ол гиҗәни өйүнде гечирмек үчин Фахры-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимизден ругсат сорады. Серверимиз-де ругсат берди.

    Тәзе өйленен Ханзала разыяллаху анху гиҗәниң ярысына ченли  машгаласының янында галды. Ол гиҗәниң ярысы өйүнден чагырылды. Ханзала разыяллаху анху Ухудда Ики Җаханың Гүнеши Серверимизе етишди. Сөйгүли Пыгамберимиз сөвеш үчин хатарлары дүзетйәркә, о-да Эсхабы-Кирамың арасына гошулды.

   Ухуд гүни улы гахрыманчылыклар гөркезен Ханзала разыяллаху анху бейлеки мусулманлар ялы җаны-тени биле мүшрүклере хүҗүм этди. Ол шехитлик арзувы биле сага-сола атылып, довамлы гылыч салды. Ол гүнузын ок атып, гылычлашып душман билен сөвешди. Мүшрүклер бозгуна дучар  болуп, гачмага башлады. Гошунбашылары Эбу Суфян болса сөвеш  мейданында ялңыз галды. Ханзала разыяллаху анху оны гөрүп, деррев гылыҗыны сырып, атыны гамчылады. Баршына Эбу Суфяны ере язды.

     Горкусындан нәтҗегини билмедик Эбу Суфян сесиниң етдигинден гыгырмага башлады. «Эй, Курейш! Мен Эбу Суфян. Ханзала мени өлдүрҗек, етишиң, гелевериң»-дийип, төверегиндәкилери чагырды.

    Шол пурсатда хер кимиң өз җаны гайгыды. Гөрәймәге, онуң бу  гыкылыгына үнс берйән ёк ялыды. Ханзала разыяллаху анху оңа тарап хүҗүм этмәге тайярланярка, еңсесинден гелен хайын Шеддад ибни Эсвед  найзасы билен онуң аркасындан найзалады. Ханзала разыяллаху анху икинҗи гезек хүҗүм этмәге етишмән, ене бир зарбада шол ерде шехитлик шербетини ичди. Эбу Суфян бу пурсатдан пейдаланып гачып гитди.

   Ухудсөвешини Бедир сөвешиниң арыны алмак үчин хакыкатлашдыран Эбу Суфян Ханзала разыяллаху анхуның шехит эдилмесини Бедирде  өлдүрилен оглуна гаршылык хөкмүнде кабул этди. Онуң ерине өлдүрилен хасаплады. Сөвеш мейданында мүшрүклер ар алмак дуйгусы билен  шехитлериң беденлерини кесйәрдилер. Ханзала разыяллаху анхуның мүшрүк какасы онуң беденини парчалатмады.

   Ханзала разыяллаху анху шехит боланда Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз онуң хакында:

   -Мен Ханзаланы перишделериң гөк билен ериң арасында күмүш габың ичинде ягыш сувуна ювандыклары гөрдүм-дийди.

    Эбу Усейд Ибни Саид разыяллаху анху шейле диййәр: «Гидип Ханзала серетдим. Башындан ягыш сувы акып дурды. Гелип муны Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлеме хабар бердим. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем-де аялына хабар берип, мунуң себәбини сорады. Машгаласы Ханзала разыяллаху анхуның Ухуда етишип билмек үчин өрән ховлугып гидендигини, онуң гусул тәхəретини алмага етишмəндигини айтды.

    Ол шу хадысадан соң «Гасилул-мелəике, ягны перишделер тарапындан ювулан кимсе» лакамы билен ятланды. Эвс кабыласы онуң билен буйсанарды. “Перишделер тарапындан ювулан Ханзала разыяллаху анху    биздендир” диердилер.

    Ханзала разыяллаху анхуның аялы той гиҗеси бир дүйш гөрүпди. Эртеси  ковмундан дөрт кишини чагырып, Ханзала дурмуша чыканлыгы хакында олары шаят тутды. Чагасы болса, Ханзала разыяллаху анхуныңкыдыгыны айтды О ердәкилер мунуң нәмә герекдигини соранларында, Җемиле разыяллаху анха гөрен дүйшүни гүррүң берип:

   -Дүйшүмде асманың ачыланыны, Ханзаланың ичери гиренден соңра-да япыланыны гөрдүм-дийди.

   Бу мөмүне аялың дүйши эртеси гүн хакыкат болуп чыкды. Адамсы Ханзала разыяллаху анху Ухудда шехит болды. Соң Абдуллах атлы бир огуллары болды. Аллах ондан разы болсун.

   Абдуллах ибни Ханзала дийип таналан бу чага Езид ибни Муавия гаршы Медине халкының бейгат эден Абдулласыдыр. Ол Езидиң заманасында шехит эдилендир. Керемли Хакдан ата-огул ики герчеклериң шепагатларына лайык болмагы ныяз эдерис. Әмин.