Перишделериң зыярат эдип саламлашаны

ИМРАН ИБНИ ХУСАЙН

разыяллаху анху

 

    Имран ибни Хусайн разыяллаху анху белент адамкəрчилиги, аша таквалыгы билен таналан, чекйəн дердинден, җебри-җепаларындан, агырыларындан асла шикаят этмейəн йигит… Магшарда хасап бермегиң кындыгыны ятлап: «Кəшгəм, мен шемалың совран күли болсадым» дийип,  Алла горкусыны хер вагт көңлүнден чыкармаян таквалардан… Фыкх ылымында ёкары дереҗелере чыкан иман əри… Перишделер зыяратына гелен перишде ялы ынсан… Перишде писинт сахаба…

   Ол Хузаа кабыласына дегишлидир. Ибран ибн Хусайн разыяллаху анху хиҗретиң единҗи йылында Хайбарың фетх эдилен йылы Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлеме бейгат этди. Ол ыслам билен шереплененден соң, Серверимизиң янындан айрылмады. Ол саллаллаху алейхи веселлемиң хызматында болмагы өзүне мертебе хасаплады. Сөхбетлерини сыпдырмады. Онуң хузурында өвренен гөзелликлерини дурмушында орнашдырмагың багтыярлыгына етди.

   Бир гүн Ики Җаханың Гүеши Серверимиз билен биле отыркалар, Темим огулларындан ве Емен халкындан бир җемагат гелди. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз олара əлемиң ярадылшы ве кыяматың гопмасына дегишли меселелери дүшүндирип, олары ыслама чагырды.

   Имран ибни Хусайн разыяллаху анху хем Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлемиң янындады. Сөхбети җан-дил билен диңлəп, көңлүне нагышлады. Гелди-гечер дүнйə үнс бермеди. Эбеди яшайшы сайламагы максат эдинди. Ол галан өмрүни ахыръети сайлап, мөмүн хөкмүнде тамамлады. Хер пурсатыны Аллах ве Ресулы билен биле гечирип билмек үчин гайрат этди. Ол өзүниң Аллаха гуллук этмекден үнсүни совян əхли ишлерини бир кенара гойды. Гөйə ол перишделериң ичинде яшаян перишде ынсанды.

   Ол Ики Җаханың Гүнеши Серверимиз билен биле болмагы ганымат билди. Онуң хал ве херекетлеринден өзүче маны чыкарды. Серверимизиң Хунейндəки болшы оңа гүйчли тəсир этди.

    Хунейнде мүшрүклер Фахры-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң төверегини гуршапдылар. Серверимиз: «Мен Пыгамбердирин. Сөзүмде ялан ёк. Мен Абдулмутталыбың оглы Абдуллахың оглудырын»-дийип, душманың үстүне йөриш этди. Бейле гайратың хем гахрыманчылыгың гаршысында Имран ибни Хусайн разыяллаху анху хайран галмакдан яңа доңуп галды. Серверимизиң еке өзүниң душманың үстүне йөремеги оңа шейле бир тəсир эдипди велин, Имарн о гүни ятланда Серверимиз хакында: «Мен о гүн ондан батыр, ондан мердем хич кимсе гөрмедим» диерди.

    Ол бир гезек Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз билен бирликде Хезрети Патма разыяллаху анханың зыяратына гитди. Серверимизиң гызына весъетлерини диңледи. Эдилен несихатлары өзүне эдилйəр дийип, кабул этди. Бу дуйгы оны бейгелтди. Ылымда хем ахлакда нусга болуп яшады. Ол Хезрети Патма разыяллаху анханың өйүне гидишлерини шейле гүррүң берйəр:

   Бир гүн Фахры-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз маңа:

   -Эй, Имран! Өзүңем билйəрсиң. Биз сени гаты говы гөрйəрис. Гызым Патма яранокмыш. Ислесең, биле зыяратына гидели-дийди. Мен:

   -Энем-атам саңа пида болсун, эй, Ресулаллах!.. Җаным гурбан саңа…-дийдим. Билеҗе Хезрети Патманың өйүне гелдик. Серверимиз гапыны какды ве салам берди.

  Патма разыяллаху анху гапыны ачып, саламыны алды. «Ичерик гириң» диенде, Серверимиз:

   -Гызым, янымда Имран ибни Хусайн бар-дийди.

   Хезрети Патма разыяллаху анха дерхал башының өртүсини дүзедип, ичери гирмəге ругсат берди. Мен Ресулаллахың ызында отурдым. Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем:

   -Гызым нəхили ягдайың?-дийип, онуң ягдайыны сорады. О-да:

   -Атаҗан! Бу гиҗе гаты нəрахатландым. Даң атянча укламадым. Ачлыкдан ысгын-меҗалым ёк-дийди. Серверимизиң гөзлери яшарды. Оңа өз ягдайыны айдып, шейле несихат этди:

   -Гызым, дур, халыңдан шикаят этме! Υч гүнден бəри мениң ашгазаныма-да бир лукма чөрек гирмедигине Аллаха кассам эдйəрин. Реббимден ислесем, мен дойянчам ийдирер. Эмма гелди-гечер рызклары, эбеди рызка пида этдим-дийди.

    Соңра Хезрети Патманың омузларыны тутуп: «Гөзүң айдың, эй, Патма! Сен Җеннет аялларының Серверисиң» дийип, гызына теселли берди ве оңа эбеди яшайыш газанмагы нусга гөркезди.

 

**********

    Имран ибни Хусайн разыяллаху анху гейим-геҗим меселесине бипервай дəлди. Ол Ики Җаханың Гүнеши Серверимизиң: «Алла Тагала бир гулуна берен  ныгматыны онуң үстүнде гөрмек ислəр» диен сөзлерини ятларды.

    Имран разыяллаху анху кəте-кəте агыр ойлара батып, кыямат гүни Алла Тагаланың хузурындакы хасап гүни ядына дүшүп: «Кəшгə, мен шемалың совурян күли болсамдым» диерди.

   Онуң отуз йыллап ашгазаны агырды. Нəхили гүйчли дертлер чексе-де, халындан шикаят этмеди. Гүнлерини Реббини зикир этмек билен гечирди. Халыны сорамага гелен достлары онуң гөзгыны халыны гөрүп аглардылар. Ол болса: «Нəме үчин аглаярсыңыз? Мен өз халлымдан шат» диерди.

   Ол бир гезек гөзяшларыны саклан билмейəн Хезрети Митраф биле инисине сыр хөкмүнде:

   -Перишделер зыяратыма гелип, мениң билен сөхбет эдйəрлер. Оларың гелмегине бегенип, агырыларымы, өзүмиң кеселлидигими унудярын. Бу маңа етмезми?-дийип, халындан хошалдыгыны мəлим этди.

    Ол Хезрети Омар разыяллаху анхуның дөврүнде Басраның казысы болды. Басралылара Ыслам хукугыны өвретди. Хасан Басры Хезретлери ондан көп хадысы-шериф өвренди. Хасан Басры онуң хакында:

   -Имран ибни Хусайндан пейдалы киши Басра аяк басмады-дийди.

   Имран ибни Хусайн разыяллаху анхуның 180 хадыс роваят эденлиги накыл эдилйəр. Ол хиҗретиң 52-нҗи йылында (милады йыл хасабының 672-нҗи йылында) Басрада арадан чыкды. Аллах ондан разы болсун. Керемли Хакдан шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин.