Емамеде гуҗур-гайраты биле мешхур йигит

АБДЫРАХМАН ИБНИ ЭБУ БЕКИР

разыяллаху анху

   Абдырахман ибни Эбу Бекир разыяллаху анху ок атыҗылыгы ве батырлыгы билен таналан йигит… Ярадылшы тайдан гүйчли, дүрс, асыллы яш сахаба… Емаме гүни гөркезен гахрыманчылыгы биле мешхур болан пəлван… Хезрети Айша разыяллаху анха Энемизиң сүйтдеш доганы...

   Ол Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анхуның иң улы оглудыр. Эҗесиниң ады Умми Румандыр. Хезрети Айша разыяллаху анха билен эне бир, ата бир догандыр. Җахылыет дөврүнде онуң  аслы ады Абдулкабе болупдыр.

    Ол Ысламың илкинҗи йылларында мүшрүклериң арасында болды. Бедир хем Ухуд сөвешлеринде оларың тарапындады. Эбу Бекириң машгалаындан диңе онуң екеҗе өзи көне дининде галыпды. Хениз Ыслама гелмəнди. Эмма ол ярадылыш җəхтинден асыллы, өзүниң догры хасаплан задына табын болмак ялы җөвхерлере эеди. Онуң мертлиги, догручыллыгы ве асыллыгы хөкман оңа Ысламың ныгматындан датдырҗакды. Кысмат вагтың мейилнамасына гарашярды. Аралык узаса-да хака улашҗак дүшүнҗə эеди. Догрычылды… Сап йүреклиди...

    Мекгəниң фетхиниң өң янларыды. Бир хидаят нуры калбыны айдыңлатды. Иман нуры көңлүне гирип, җахылыет дөврүнден галан эрбетликлериң əхлисини көңлүнден чыкарып ташлады. Ол дүнйə тəзеден инен шекилде, Ысламың гөзелликлерине улашмак карарына гелди. Дерхал Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизиң янына гелип, бойны бурук халда, табын болуп, хузура гелди ве келимейи-шехадет гетирди. Ыслам биле шерепленип, Мухаммет саллаллаху алейхи веселлемиң ымматының машгаласына дахыл болды.

    Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анху оглуның эдеп биле, өз ислеги эсасында Ресулаллах саллаллаху алейхи веселлем Серверимизе бейгат этмесинден өрəн хошал болды. Бегенҗинден яңа гөз яшларыны саклап билмеди. Өңки вакалар гөз өңүнде җанланды. Бедир сөвешинде оңа гаршы чыкып, үстүне йөрүшини, Серверимизиң муңа гаршы чыкышыны ятлады. Онуң тəзеки Ыслама гелмеси себəпли Аллаха хамд этди. Ики Җаханың Гүнеши  Серверимиз онуң адыны Абдурахман дийип үйтгетди. Ол мундан соңра Кəбəниң гулы дəл-де, Рахманың гулы ады билен ятланды.

   Ол кәпирлигинəки гөркезен мертлигини инди мусулман болуп гөркезҗекди. Абдырахман көп затлары йитирендигини билйəрди. Ол Бедир ве Ухуд газатларында мүшрүклериң тарапындады. Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анху оглуның гаршысына чыкмак үчин аяга галанда, Хабыбы-Кибрия саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз муңа ёл бермəнди. Бу гахрыман машгаланың агзаларыны бир-бириниң гаршысына гойманды.

   Абдырахман разыяллаху анхуның хəсиетиндəки җөвхерлер Ысламың нуры билен хас-да парлады. Аҗайып хəсиетлер онуң шахсыетиниң ве өмрүниң өзени болды. Ол Хайбар газадына-да, ондан соңкы əхли сөвешлере хем гатнашды.

   Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз оңа веда (хошлашык) хаҗында Хезрети Айша разыяллаху анха Энемизе умре хаҗ этдирмеклиги табшырды. Ол Фахры-Каинат саллаллаху алейхи веселлем Серверимиз кеселлəн вагты онуң янындан хич айрылмады. Хер дайым хызматында болды. Соңра какасының халыпалыгы дөврүнде Халид ибни Велид разыяллаху анхуның гошунында дининден дөненлер билен сөвешди. Улы гахрыманчылыклар гөркезди. Емаме гүни гөйə онуң гахрыманчылыкларының сергə чыкарылян гүни ялыды.

     Емаме сөвеши Хезрети Эбу Бекир разыяллаху анхуның дөврүниң иң мөхүм вакаларының бириди. Абдырахман разыяллаху анху бу сөвешде улы гахрыманчылыкларыны гөркезди. Мүртедлериң (динден дөненлириң) үстүне горкусыз-үркүсиз хүҗүм эдип, арсланлар ялы сага-сола атылып, өңүне гелени гылычдан гечирди. Душман хатарларыны даргатды. Мүсейлимəниң иң белли гошунбашыларындан Мухакким ибни Туфейли бир зарбада ере серди. Галада ачылан гəдиклерден Ыслам гошунының ичери гирмегине себəп болды. Нетиҗеде еңиш мусулманларың хасабына тамамланды.

    Абдырахман ибни Эбу Бекир разыяллаху анху Хезрети Омар разыяллаху анхуның заманында Сирия фетхлерине гатнашды. Җемел вакасында Хезрети Айша разыяллаху анха Энемизиң тарапында болды. Хезрети Алының тарапында болуп, шол сөвеше гатнашан Мүсүриң хəкими доганы  Мухаммедиң үстүне йөриш этди. 

   Езидиң вели əхт (какасы Муавиядан соң халыпа эдилип) тайын эдилмегине   гаршы чыкды. Хезрети Хүсейин, Абдуллах ибни Зубейр ве Абдуллах ибни Омар разыяллаху анхум дагылардан ыбарат болан бир топар мусулманлар-да бу меселеде Абдырахманы голлады. Ол  миллетиң ёлбашчысыны миллетиң шурасының сайламагының герекдигини ве дөвлет баштутанының сайлавы меселесинде Ыслам шурасының атадан огула гечирип болмаян хөкүмини, Мединəниң хəкими Мервана ач-ачан айтды. Езиде бейгат этмеди. Мерван онуң  бу  херекетине  гахарланып: «Сен энең-атаңа «Уффун лекума-Увф, бу етер» диен адам дəлмисиң?» манысындакы аяты оңа окады Абдырахман разыяллаху анхуны гүнəкəрлемек иследи.

   Хезрети Айша разыяллаху анха Энемиз Мерваның бу херекетинден хабардар болуп: «Касам болсун ки, бу аяты-кериме онуң билен багланшыклы дəлдир»-дийди.

    Муавия разыяллаху анху Абдырахман разыяллаху анхуның гаршылыгыны билйәндигине гарамаздан оны өрəн говы гөрерди, кеседен гүррүңини этмезди. Онуң мертлигини, дүрслүгини, сап йүреклидигини билйəрди. Шу себəпли оңа йүз мүң дирхем иберди. Абдырахман бу пулы алман:

   -Диними онуң дүнйəсине сатмарын-дийип, ызына угратды. 

   Нəхили иман!.. Нəхили шахсыет!.. Нəхили хəсиет!.. Нәхили белент ахлак… Диниңи дүнйə үчин сатмазлык!.. Дүнйə үчин хич киме боюн эгмезлик!.. Аллахым! Җүмлəмизе бу ахлагы несип эт!

   Ресулы-Экрем саллаллаху алейхи веселлем Серверимизден секиз хадыс роваят эден Абдырахман ибни Эбу Бекир разыяллаху анху бу хадысадан соң, Мединеден чыкды. Мекгə гелип, ондан алты мил узаклыкдакы Хабеши диен ерде ерлешди. Ол бу даглык үлкеде адамлардан хылватда яшады. Җыназасы Мекгə гетирилип, депин эдилди. Керемли Хакдан шепагатларыны ныяз эдерис. Әмин. 

КИТАБЫҢ СОҢЫ