Ылым өвренмеклигиң согабы

Başy » YLYM BARADA KITAP » Ылым өвренмеклигиң согабы

Бу мазмундакы аятлар көпдүр. Олардан: Бейик Таңры: «Оларың хер тайпасындан дин ылмындан бирнәче алымлар болан болсалар гөр нәхили ягшы боларды?!» дийди. Алла­тагала: «Эгер сиз билмейән болсаңыз, ылым әхлинден сораң» [1] дийди.

Бу мазмундакы хадыслардан:

Пыгамбер алайхыссалам: «Ким ылым өв­ренмек үчин ёл йөресе, Аллатагала онуң би­лен җеннете ченли йөрәр» дийди. Пыгамбер алайхыссалам: «Перишделер ылым талыбы­ның үстүне разылык билен ганатларыны го­ярлар» дийди. Пыгамбер алайхыссалам: «Ылым­дан бир бабы өвренмек йүз рекагат намаз окандан хайырлыракдыр» дийди. Пыгамбер алайхыссалам: «Ылымдан бир бабы өвренмек дүнйәден ве ондакы затлардан яг­шыракдыр» дийди. Пыгамбер алайхыссалам: «Сиз ылмы Хытайда болса хем ол ере гидип өврениң» дийди. Пыгамбер алайхыссалам: «Хер бир мусулман әре ве мусулман аял машгала ылым өвренмеклик парздыр» дийди. Пыгамбер алайхыссалам: «Ылым – ачарлары совал болан хазыналардыр. Шонуң үчин сорап дуруң. Совал бермекден дөрт саны адам согап тапар: сорайҗы, алым, диңлейҗи ве ылмы сөйүҗи» дийди. Пыгамбер алай­хыс­са­лам: «Надан наданлыгы үчин дыммалы дәл­дир,[2] алым алымлыгы үчин дыммалы дәлдир»[3] дийди. Пыгамбер алайхыссалам: «Алымың меҗ­лисинде болмак мүң рекагат намаздан, мүң сыркавың халыны сорамага бармак­лык­дан ве мүң җыназа намазына дурандан ха­йырлыракдыр» дийди. Оңа: «Гурхан окамак­лыкдан хем ягшымыдыр?» дийип совал бе­рил­ди. Пыгамбер алайхыссалам: «Гурханың непи ылым болмаса етмейәр» дийди. Пыгам­бер алайхыссалам: «Ким аҗалы етен вагты ыс­ламы җанландырмак үчин ылым өврен­мек­лиге мешгул болуп дуран болса, җеннетде алым­лар билен онуң арасында бир дереҗе болар» дийди.

Мертебели адамларың ве алымларың бу мазмунда айдан сөзлеринден мысаллар :

Ибн Апбас (гой, Бейик Таңры ондан разы болсун!): «Мен ылым гөзлейҗи адам болуп мушакгат барыны чекдим ве гөзленйән адам болуп хормат тапдым» дийди. Ибн Мулейка (гой, Бейик Таңры оңа рехимдарлык этсин!): «Мен Ибн Апбас ялы башга кишини гөрме­дим. Гепләнде онуң йүзи өрән мәхрибанды, сөзлери адамлара дүшнүкли беян эдйәрди ве ылмы ягшы билмеклик билен адамлара питва берерди» дийди. Ибн Мүбәрек: «Ылым өв­рен­мейән адамың өзүне хормат ислейшине мен хайрандырын!» дийди. Даналарың бири: «Ме­ниң ики хили адама гечиримлилигим ёкдур, ылым өвренип, оңа дүшүнмейән адама ве ыл­ма дүшүнип, оны өвренмейән адама» дийип­дир. Абуддарда (гой, Бейик Таңры ондан ра­зы болсун!): «Мениң үчин узак гиҗе намаз окандан бир меселәни өвренмек ягшыдыр» дий­ди. Ол ене: «Алым ве ылым өвренйән согапда шәрикдир. Галан адамлар зир-зи­бил­дир ве олардан пейда ёкдур» дийди. Ол ене: «Я-ха алым бол, я-да ылым өвренйән бол, я-да ылым диңлейҗи бол, дөрдүнҗи бир адам болма, ёгса хеләк боларсың» дийди. Ата[4]: «Ылым меҗлиси етмиш саны оюн меҗли­син­ден хайырлыракдыр» дийди. Омар (гой, Бе­йик Таңры ондан разы болсун!): «Ылым парз дәл намаздан хайырлыракдыр» дийди. Ибн Абдылхекем (гой, Бейик Таңры оңа рехим­дар­лык этсин!): «Мен Мәлигиң[5] янында бол­дум. Ол китаплары окаярды. Өйле намазы­ның вагты гелди. Мен намазымы окамак үчин китапларымы йыгнадым. Мәлик маңа : «Эй, намаз үчин туран киши! Эгер сениң ние­тиң дүрс болса, ылым намаздан ягшы­рак­дыр» дийди. Абуддарда (гой, Бейик Таңры ондан разы болсун!): «Ким ылым өвренмек­лиге ыхлас билен гиришмесе, ол өз акылыны ве хушуны кемелдер» дийди.



[1]«Нахл» сүресиниң 43-нҗи аяты.

[2]Ягны, билмейән задыны сорамалыдыр.

[3]Ягны, билйән задыны айтмалыдыр.

[4]Абу Эйюп Ата бин Абу Мүслим Хорасаны (671-753 й. й) - мешхур мухаддис.

[5]Мәлик бин Энес-мәлики мезхебини эсасландырыҗы ымам (715-795 й. й).