Başy » ЗАХЫТЛЫК КИТАБЫ » СЕКИЗИНҖИ БӨЛҮМ АЛЛАНЫҢ ЗИКРИ ХАКДА

Абу Хурейра шейле диййәр: «Ресулалла айт­ды: «Аллатагаланы ятламадык ве пыгам­бе­ре салават гетирилмедик ислендик меҗлисде отуранлара, бу ягдай хөкман кыямат гүни ола­ра бир кемчилик ве ногсанлык болар. Алла ислесе, олары багышлар, ислесе, җезаланды­рар».

* * *

Абу Хурейра шейле диййәр: «Асман әхли ер әхлиниң өйлеринде Алланың ады агзалып дур­са, сизиң асмандакы йылдызлары гөршүңиз ялы гөрерлер, ягны, ол өйи ол ерде зикр эд­йәниң зикриниң мөчбери ялы гөрерлер».

* * *

Энес ибн Мәлик шейле диййәр: «Ресулалла Анна гүни аркасыны бир гуры төңңә дирәп, хут­ба окарды. Мусулманларың саны көпе­лен­соң, ол: «Мениң үчин бир мүнбер ясаң!» дий­ди.

Соң оңа бир мүнбер ясадылар. Бу мүнбер ики басганчаклыды. Пыгамберимиз ол төңңә­ни ташлап, мүнбере чыкды. Онда яңкы төңңе ышк ве эҗир билен янян бир кишиниң иң­лейши ялы иңледи».

Энес үстүне шуны гошды: «Мен бу сеси метҗитде эшидйәрдим. Ол иңләп дурды. Соң пыгамбер мүнберден дүшүп, онуң янына ба­рып, оны гуҗаклады. Төңңе хем сесини гой­ды».

Бу хадысы Энесден роваят эден Хасан Бас­ры аглады. Ол шейле дийди: «Эй, мусулман җе­магаты! Хатда бир төңңе Ресулалла болан ышгы себәпли аглаяр. Онуң билен душушмак ислейәнлер муңа хөвес билдирмәге хас мы­на­сып дәлми?».

* * *

Абу Җөвза шейле диййәр: «Ресулалла шей­ле дийди: «Мынапыклар сизи икийүзли өйд­йән­чәлер Алланы ятламагы довам этдириң!».

* * *

Ата шейле диййәр: «Хакыкатдан хем, йыл­ды­рым Алланы зикр эдйәне дегмез».

* * *

Зейт ибн Эслем шейле диййәр: «Хезрети Омар ибн Хаттап бир гиҗе даш-төвереги сын­ламага чыкды. Бир өйде ышык гөрди. Оңа го­лайлашды. Гөрсе, бир гарры аял таягы билен йүң сайярды ве шейле диййәрди:

Мухаммеде ягшылардан салават,

Сайлананлар саңа айтды салават.

Сәхерлерде аглап, кыямда дурдуң,

Мен сени ничик танамак исләрдим.

Йөне өлүмлер дүрли-дүрли,

Бирлешдирермикә мениң билен,

Ахырет өйи мениң сөен задымы.

Ол аял бу шыгры билен пыгамбери гөз өңүн­де тутярды. Хезрети Омар отурып аглады. Соң ол аялың гапысыны какды. Аял:

— Ким? — дийип сорады.

Ол:

— Омар ибн Хаттап — дийип җогап берди.

Аял:

— Омары бу вагт гетирен нәме? — дийип сорады.

Хезрети Омар:

— Ач! Алла саңа мерхемет этсин! Саңа хич хили зыян ёк — дийди.

Ол аял гапыны ачды. Хезрети Омар өе ги­рип:

— Яңкы айдан сөзлериңи гайталап бер — дийди.

Ол хем гайталап берди. Ол аял шыгрың иң соңкы сетирине геленде, хезрети Омар:

— Мениң хем сиз билен биле гирмегим үчин дилег этмегиңи ислейәрин — диенсоң, ол аял:

«Омары хем, оны-да,

Багышла эй, Гаффар[1]!»

диен сетири айтды. Омар хем ондан разы болуп, ызына гайтды».

* * *

Хасан Басры шейле диййәр: «Ресулалла айт­­ды: «Бир мөминиң янында адым агзалан махалы онуң маңа Алланың салаватыны ве са­ламыны гетирмезлиги хусытлык хөкмүнде га­ра­лар». Гой, оңа Алланың рехмети ве сала­мат­лыгы болсун!

* * *

Абдылла ибн Амыр ибн Рабыга какасының Ресулалланың: «Ким маңа салават гетирсе, пе­ришделер хем маңа салават айдышы ялы, оңа хем салават гетирер. Шонуң үчин хем бенде са­лаваты исле көпелтсин, исле азалтсын!» – диендигини айтды.

* * *

Абдылла ибн Абу Талха какасындан роваят эдйәр: «Ресулалла бир гүн йүзүнде бушлуклы бир хабарың йылгырышы билен гелип, шейле дийди: «Маңа Җебрайыл гелип, шейле дийди: «Эй, Мухаммет! Ымматыңдан бир киши саңа салават гетиренде, мениң хем оңа он салават гетирмегим, шейле хем ымматыңдан бир киши саңа салам айданда, мениң хем оңа он салам бермегим сени разы этмезми?».

* * *

Абдылла ибн Месгут шейле диййәр: «Пы­гам­бер алайхыссалам айтды: «Аллатагаланың ер йүзүнде айланып йөрен перишделери бар­дыр. Олар ымматымың саламыны маңа ети­рер­лер».

* * *

Хаммат Куфы шейле диййәр: «Ким пыгам­бе­ре салават айтса, хөкман онуң ады билен пы­гамбере етирилер».

* * *

Яхя ибн Мухтар бизе Хасан Басрыдан ро­ва­ят эдйәр: «Ол: «Алланың көмеги геленсоң»[2] аят­ларыны оканда, шейле диерди: «Алланың пыгамбери бу аятлардан соң, Алла хас хем якынлашды. Оны шатландыран, оңа ныгматы вада берен ерине чалтлык билен алып гиден Алла хамду-сена болсун!»[3].

* * *

Абу Хурейра шейле диййәр. «Мен бир ге­зек пыгамбер алайхыссаламдан:

— Эй, Алланың илчиси! Бизе нәме боляр? Сизиң яныңызда отуран махалымыз калпла­ры­мыз юкаляр. Дүнйәден эл чекип, ахырети ятлаярыс. Сениң яныңдан туранымыздан соң, дүнйәни сөййәрис, оңа арзув дуйярыс. Аялла­ры­мызы ве чагаларымызы ысгаярыс! — дий­ди.

Онда пыгамберимиз оңа:

— Сиз мениң янымда болан махалыңыз­да­кы ягдайда болсадыңыз, элбетде, перишделер сизи өйлериңизде зыярат эдердилер. Эгер сиз гүнә иш этмеседиңиз, элбетде, Аллатагала гү­нә­лери ве тобалары себәпли өзлерини багыш­лаҗак башга бир махлук ярадарды — дийди.

Мен ондан:

— Эй, Алланың илчиси! Махлукат[4] нәмеден ярадылды? — дийип сорадым.

Онда ол:

— Сувдан — дийди.

Мен:

— Эй, Алланың илчиси! Маңа җеннетден ха­бар бер. Онуң бинасы нәмеден? — дийип со­радым.

Ол:

— Бир керпиҗи алтын, бир керпиҗи кү­мүш, палчыгы якымлы ыслы мүшкдир. Топ­рагы загпыран ялы. Чагыллары дүр ве якут. Ол ере гирен рахатлыга говшар, кынчылык чек­мез. Эбеди яшар, хич хачан өлмез. Эшик­лери көнелмез, яшлыгы вагтлайын болмаз — дийди».

Соң Ресулалла шулары айтды: «Үч ки­ши­ниң дилеги рет эдилмез:

1. Адалатлы патышаның эден дилеги;

2. Ораза тутяның агзыны ачян махалы эден дилеги;

3. Мазлумың[5] эден дилеги.

Буларың дилеглери үчин асман гапылары ачы­лар. Бу дилеглер булутларың үстүне чыка­ры­лар. Реббимиз оңа назар салып, шейле ди­ер: «Ыззатымдан ант ичйәрин, бир заман соң болса хем, элбетде, саңа көмек эдерин!».

* * *

Абдылла ибн Хубейра шейле диййәр: «Абу Хурейра шейле дийди: «Намаз Алла якынлаш­мак­дыр. Садака фидйедир[6] (ягны өзүңи довзах одундан халас этмекдир). Ораза совутдыр.

Намаз оканың мысалы бир адамың дөвлет ёл­башчысындан өзүниң етмезчилигини соран­да, онуң ишини битириши ялыдыр.

Садака берениң мысалы бир адамың есир дүшенде, фидйе берип өзүни халас эдиши ялыдыр.

Ораза тутаның мысалы душман билен йүз­бе-йүз болан ве үстүнде мәкәм совуды болан адам ялыдыдыр».

* * *

Абу Хурейра шейле диййәр: «Гул намаза ду­ран махалы, ол улы бир макамдадыр. Ал­ла­ның хузурында дурандыр. Онуң билен гизлин гүрлешйәндир ве ондан разычылык сора­ян­дыр. Ол Аллатагаланың өңүнде дурандыр. Ал­ла онуң сөзүни эшидйәндир, эдйән ишини гөр­йәндир, небсиниң оны васваса салянды­гы­ны билйәндир. Шонуң үчин хем ол Алла­та­га­ла калбы ве бедени билен йөнелсин! Соң гө­зүни горкы билен Аллатагаланың ахыретде җе­малыны исләп, өз максадына өвүрсин я-да ере индерсин! Бейле херекет онуң гафлатыны азалдар. Тә намазындан айрылянча гөзлерини башга тарапа өвүрмесин. Эли-аягы билен бир зады херекет этдирмесин. Беден агзаларыны ойнатмасын. Ине, шейле эдене бушлук бер! Хич ким Эзиз ве Җелил Алланың көмеги бол­маздан гүйч эеси дәлдир».

* * *

Муҗахыт Аллатагаланың: «Алла боюн эгип намаза дуруң»[7] аяты хакда шейле дийди: «Ру­куг, хушуг[8] ве гөзлери сежде ере дикмек Алла боюн эгмекдир. Агзаларың херекетсизлиги Ал­ла­тагаланың рехметиндендир».

Соң ол шейле дийди: «Алымлар намаза ду­ранларында, намазда вагтлары гөзлерини бир зада дикмекден я-да бир зада өвүрмекден, ер­дәки чагыл дашларыны ойнашдырмакдан, дүн­йә дегишли бир зат билен өзүни мешгул этмекден Алладан горкардылар».

* * *

Омар ибн Абдылэзиз шейле диййәр: «Өң­лер алымлар Аллатагаладан горкуп, намазда Ал­ланың хузурында дуркалар, гөзүни өңе дик­мекден дашда дурардылар».

* * *

Мүслим ибн Есар шейле диййәр: «Хакы­кат­дан хем, сен бир эмириң өңүнде дуркаң, ха­йышыңы тиз битирмеги үчин өзүңи хушуг ичинде алып барарсың?».

Оңа:

— Намаздакы кишиниң серетмели ери ниреси? — дийилди.

Онда ол:

— Сеҗде ери гөзелдир — дийди.

* * *

Меймун ибн Җабан шейле диййәр: «Мен Мүслим ибн Есарың гысга я-да узын окасын, хич бир намазда гөзлерини сага-чепе өврен­ди­ги­ни гөрмедим».

Соң ол шейле дийди: «Метҗидиң бир яны йыкылыпды. Онуң сесинден базардакылар хем горкдулар. Ол метҗитде болса-да, гөзүни шол йыкылан ере хем өвүрмеди».

* * *

Җапар ибн Хайян шейле диййәр: «Мүслим ибн Есарың янында онуң намазда гөзүни са­га-чепе өвүрмейәнлиги барада айдылды. Ол хем: «Сиз мениң калбымың нирелердедигини ниреден билйәрсиңиз?» дийди.

* * *

Хейсем ибн Җемилиң ве Абдылла ибн Мү­бәрегиң билеликде роваят эден хадысында шейле дийилйәр: «Энес ибн Мәлик пыгамбер алайхыссаламдан шейле хадыс айтды: «Шейле бир заман гелер вели, бир киши хеммелер үчин дилег эдер. Аллатагала оңа: «Диңе өзүң үчин дилег эт, кабул эдейин. Хеммелер үчин дилег этме! Себәби мен олара гахар-газаплы» диер».

---