Başy » ЗАХЫТЛЫК КИТАБЫ » АЗ АМАЛ, КАЛП САПЛЫГЫ ВЕ ЯГШЫ НИЕТ ХАКДА

Харыс ибн Езит шейле диййәр: «Өңлер шей­­ле диердилер: «Ким бир мөмин аялың ча­га­сына бир зат берип, оны шатландырса, Ал­ла хем хөкман оны кыямат гүни шатлан­ды­рар».

* * *

Абу Мәлик Эшгары шейле диййәр: «Ресул­алла бир гезек намазыны окап болансоң, йү­зү­ни сахабалара өвүрип:

— Эй, ынсанлар! Диңләң ве ядыңызда сак­лаң. Аллатагаланың шейле гуллары бардыр, олар пыгамбер ве шехит болмасалар хем, Алла билен биледиклери ве оңа якындыклары үчин, пыгамберлериң ве шехитлериң олара гөз­лери гидер — дийди.

Муны эшиден бир бедеви[1] еринден туруп, бармагыны чоммалдып:

— Эй, Алланың пыгамбери! Пыгамбер ве шехит болмасалар хем, пыгамберлериң ве ше­хитлериң оңа Алла билен биледиклери ве оңа якындыклары себәпли гөзи гидйән ол адам­ла­ры барада бизе гүррүң бер, беян эт ве сы­пат­ландыр! — дийди.

Бедевиниң бу сорагындан соң, пыгам­бе­ри­ми­зиң йүзи ягтылып гитди ве ол:

— Олар сизе нәбелли гарып кишилердир. Ола­рың арасыны доган-гарындашлык баглары бирлешдирмейәр. Олар өз араларында Алла үчин чынлакай достлук гуран кишилердир. Ал­латагала кыямат гүни олар үчин нурдан мүнбер гояр ве олар онуң үстүнде отурарлар. Оларың йүзлерини ве лыбасларыны нурлы эдер. Кыямат гүнүнде хеммелер горкар, эмма олар горкмаз. Олар Алланың көңүллерине хич хили горкы салмадык ве гайгы-гамсыз достла­рыдыр — дийди».

* * *

Мугаз ибн Җебел пыгамбер алайхыссалам­дан шу хадысы эшидендигини роваят эдйәр: «Ал­ланың бейиклиги себәпли бири-бирлери­ни сөенлер Алланың көлегесинден башга бир көлегәниң болмадык гүнүнде, Аллатагаланың аршының[2] көлегесиндедир».

* * *

Шурахбил ибн Самт янына Амр ибн Абсе Сулемини чагырып, ондан:

— Эй, Ибн Абсе! Сен хут Ресулалланың өзүн­ден эшиден, оңа хич зат гошмадык, сен­ден башга хич кимиң эшитмедик бир хадысы­ны билйәрмиң­? — дийип сорады.

Ол хем:

— Хава, мен Ресулалланың бир кудсы ха­дыс­да[3] шейле диендигини эшитдим: «Аллата­га­ла айтды: «Мениң сөйгим, бири-бирлерини мен үчин сөенлере болды. Мениң сөйгим би­ри-бирлериниң халларыны мениң үчин со­ран­лара болды. Мениң мухаббетим мен се­бәп­ли бири-бирлерине көмек эденлере болды. Ме­ниң сөйгим диңе мениң үчин бири-бир­ле­рини җандан сөен я-да бири-бирлери билен аладалананлара болды. Мениң сөйгим ене-де бири-бирлерине гысганман мениң үчин бе­рен­лере болды».

* * *

Абу Зер бир гезек пыгамберимизден: «Эй, Ал­ланың илчиси! Бир адам Алла үчин иш эдйәр. Ынсанлар хем оны сөййәр, ол барада нә­ме айдып билерсиңиз?» дийип сорады. Пы­гам­беримиз: «Бу мөминиң ахыретден өңүрти ныгматыдыр» дийди.

 

* * *

Энес ибн Мәлик шейле диййәр: «Чөлде яша­ян бир адамың гелип, Ресулалладан сораг сорамагы бизиң гөвнүмизе яраярды. Бир гүн бир чарва гелип, пыгамберимизден:

— Эй, Алланың илчиси! Кыямат хачан го­пар? — дийип сорады.

Шол махал намаз үчин камат айдылды.[4] Пы­гамберимиз еринден туруп, намаз окады. Намаз гутарансоң:

— Яңкы сорагы берен ниреде? — дийип сорады.

Ол чарва:

— Мен, эй, Алланың илчиси! — дийди.

Пыгамберимиз ондан:

— Сен кыямат үчин нәме тайярладың? — дийип сорады.

Ол хем:

— Кыямат үчин намаз ве ораза тайяр­ла­ма­дым. Мен диңе Алланы ве онуң ресулыны сөй­йәрин — дийди.

Онда пыгамбер алайхыссалам:

— Киши өз сөени билен биле болар — дий­ди».

Энес мунуң үстүне: «Мусулманларың ысла­мы кабул эденлеринден соң бу хабара беге­ниш­лери ялы, башга зада бегенендиклерини гөрмәндим» дийип гошды.

* * *

Абу Хурейра шейле диййәр: «Ресулалла шей­ле дийди: «Бири-бирлерини сөен ики му­сул­маның арасыны диңе оларың бириниң эден гүнәси ачар».

* * *

Хезрети Әше:

— Эй, Алланың илчиси! Ики гоңшым бар, оларың хайсына совгат берейин? — дийип сорады.

Онда Пыгамберимиз:

— Гапысы саңа иң якын болана бер — дийди.

* * *

Абу Селеме ибн Абдырахман бир гезек:

— Хиҗрети[5] терк этмек улы гүнәлердендир — дийди.

Онда Омар ибн Абдылэзиз билен Абдылла ибн Амр ибн Осман:

— Биз муны эшитмәндик — дийдилер. Абу Селеме дымды. Отуранларың бири туруп бар­яр­ка, ондан:

— Нәме үчин дымярсың? — дийип сорады.

Ол хем:

— Алы ибн Абу Талып: «Мухаҗырың[6] ызы­на гөчмеги улы гүнәлердендир» дийип айтды — дийди».

* * *

Нугман ибн Бешир шейле дийди: «Эй, ын­сан­лар! Бири-бирлериңизе мерхемет эдиң. Себәби мен Ресулалланың шейле диендигини өз гулакларым билен эшидипдим: «Әхли му­сул­манлар бир беден ялыдыр. Онуң агза­ла­ры­ның бири ыза чексе, бедениниң бейлеки агза­лары хем онуң ызасына гошулар».

* * *

Талха ибн Убейдылла ибн Курейз шейле диййәр: «Алла үчин бири-бирлерини сөен ики кишиден достуны Аллатагала үчин сөен хас сөйгүлидир. Кишиниң досты ёк махалы эден дилеги рет эдилмейән дилеглердендир. Ол досты үчин бир хайыр ислесе, везипели бир перишде хөкман: «Саңа хем онуң ялысы болсун!» дийип, дога-дилег эдер».

* * *

Абу Бекре шейле диййәр: «Ресулалла шейле дийди: «Хөкүмдара гаршы чыкмак ве гарын­даш­лык гатнашыгыны үзмек гүнәдир. Оңа ахыр­етде берилҗек җезасындан башга, хич бир гүнә ол гүнә ялы бу дүнйәде җезасы дер­рев берилмәге лайык ве мынасып дәлдир».

* * *

Зухры шейле диййәр: «Бизе Ресулалланың шейле диендиги гелип етди: «Хиле этме! Хи­ле­гәре көмек хем этме! Себәби Аллатагала: «Эр­бет хиле — эесине гайдып гелер»[7] диййәр. Азгынчылык этме! Азгынчылык эдйәне хем көмек этме. Себәби Аллатагала: «Сизиң аз­гын­­чылыгыңыз диңе өз гаршыңызадыр»[8] дий­йәр. Әхдиңден дәнме! Әхдинден дәнене хем кө­мек этме! Себәби Аллатагала: «Ким әхдин­ден дәнсе, ол диңе өз гаршысына әхдинден дә­нендир»[9] диййәр».

* * *

Абу Хурейра шейле диййәр: «Ресулалла шей­ле дийди: «Бир мусулманың башга бир му­сулман доганындан үч гүнден көп өйкеләп гезмеги халал дәлдир. Ярашмак үчин ким өңүр­ти гелсе, шол җеннете өңүрти гирер».

* * *

Энес ибн Мәлик Ресулалла айтды дий­ме­зин­ден өзи шейле дийди: «Мусулманларың ара­сында үч гүн я-да үч гүнден көп өйкеләп, бири-бириңден дашлашмак ёкдур».

* * *

Абул-Алыя шейле диййәр: «Бири-бирле­рин­ден өйке-кине эденлер хакда бирнәче ха­дыс эшитдим. Оларың хеммеси хем агырдыр. Эши­денлеримиң иң еңили: «Бири-бирлерин­ден өйкеләп гезенлер хак ёлундан узакла­шан­лар­дыр» диен хадысдыр».

* * *

Абу Хурейра шейле диййәр: «Ресулалла айт­ды: «Бир гул мусулманларың ёлунда ятан бир тикени айрандыгы үчин җеннете гирди».

* * *

Абу Хурейра шейле диййәр: «Ресулалла айт­ды: «Сизиң хер бириңиз мусулман дога­ны­ңыз үчин айнадырсыңыз. Онда халамаян за­ды­ны гөрсе, оны дүзелтсин».

* * *

Абу Муса Эшгары Хасан сыркав ятырка, он­дан хабар алмага гелди. Ол отырка Хезрети Алы ичери гирип, ондан:

— Гөрме-гөрүше гелдиңми я-да сорамага гелдиңми? — дийип сорады.

Абу Муса оңа:

— Гөрме-гөрше гелдим — дийип җогап берди.

Хезрети Алы:

— Бир мусулман башга бир мусулманы сыр­кавлыгы себәпли сорамага гелсе, оны ет­миш мүң перишде уградар ве җеннет бак­җа­ларындакы мивелере говшурар — дийди.

* * *

Сөвбан шейле дийди: «Бир адам сыркав му­сулман доганының халыны сораса, ол ер­ден гайдянча җеннет мивелериниң ичинде­дир».

---