Başy » ЗАХЫТЛЫК КИТАБЫ » ӨЛҮМИ ЯТЛАМАК ХАКДА

Мәлик ибн Мугвел шейле диййәр: «Ресул­ал­ланың янында бир адамы өвдүлер. Пыгам­беримиз:

— Ол өлүми ятлаярмы? — дийип сорады.

Олар хем:

— Онуң өлүми ятлаяндыгыны эшитмедик — дийдилер.

Пыгамберимиз ене:

— Арзув эдйән затларыны терк эдйәрми? — дийип сорады.

Олар:

— Дүнйәден несибини аляр — дийдилер.

Пыгамберимиз:

— Сизиң достуңыз бу айдян дереҗәңизде дәл — дийди».

* * *

Мәлик ибн Мугвел шейле диййәр: «Рабыг ибн Абу Решитден:

— Отурып сөхбет эдерисми? — дийип сорадылар.

Онда ол:

— Өлүми ятламак мени сәхел вагт терк эт­се, калбым мениң зыяныма бозуляр — дий­ди».

Мәлик хем Абу Решит барада: «Ондан баш­га гайгысы анык гөрнен кишә душмадым» дийди.

* * *

Сехм ибн Шакык шейле диййәр: «Мен Амыр ибн Абдылланың янына бардым. Ол яңы сува дүшен экен. Оңа:

— Гөрйән вели, сен сува дүшмеги хала­яр­сың өйдйән? — дийдим.

Ол:

— Мен көпленч сува дүшйәрин. Гелмегиңе себәп недир? — дийип сорады.

Мен:

— Хадыс[1] — дийдим. Ол хем (мен хадыс гүр­рүң бермегими ислейәндир өйдүп) маңа:

— Сен билйәнсиң, мен гүррүңлешмеги сөййәрин — дийди.

Ол хадыс диймек билен икичәк гүррүң­леш­меги ве гиҗе сөхбетлешмеги гөз өңүнде тут­яр­ды».

Равы бу роваяты Шубеден, Ибн Мүбә­рек­ден башга хич кимиң роваят этмәндигини айт­ды. Ибн Сагыт хем: «Ол хадыс диймек би­лен икичәк гүрлешмеги ве гиҗе сөх­бет­леш­ме­ги гөз өңүнде тутупды» дийди.

* * *

Мүбәрек ибн Фудала бизе Хасан Басрының шейле диендигини роваят эдйәр: «Алланы ят­ла­мак билен калбыңызы нурландырың. Се­бә­би калп тиз послаяр. Небислериңизе агызды­рык гейдириң. Себәби небис арзувларына гүйч­ли мейил эдйәндир. Небис диңе арзув­ла­рының шерлисине мейиллидир. Эгер сиз хер бир ислән ериңизе гитмек билен оңа табын болсаңыз, элиңизде хич зат галмаз».

* * *

Ибн Мүбәрек бизе Суфян Сөвриниң шейле диендигини роваят эдйәр: «Өңлер: «Гарны­ңы­зы аша доюрмакдан сакланың. Себәби ол кал­бы гатылашдыряр. Гурсагыңызы ылым билен долдурың. Көп гүлмәң, ёгса калп ылмы ызына гусар» диердилер».

* * *

Зубейт Ямы шейле диййәр: «Абдырахман ибн Эсвет билен душушан махалымыз айдян затларының бири хем: «Реббиңиз билен йүз­бе-йүз болмага тайярланың» диен сөзүдир».

* * *

Җапар ибн Хайян бизе Хасан Басрыдан шей­ле роваят эдйәр: «Мусулман хергиз гар­ны­ны гәбертмез. Ол янындан весъети хем айыр­маз».

* * *

Сагт ибн Месгут шейле диййәр: «Пыгамбер алайхыссаламдан:

— Иң кәмил мөмин ким? — дийлип со­рал­ды.

Ол хем:

— Ахлак тайдан кәмил болан — дийди.

Ене ондан:

— Иң акыллы мөмин ким? — дийлип со­рал­ды.

Ол хем:

— Өлүми көп ятлаян ве оңа тайярланян — ди­йип җогап берди».

* * *

Рабыг ибн Хусайм шейле диййәр: «Мө­ми­ниң гайып затлардан гарашян хич зады онуң үчин өлүмден хайырлы дәлдир».

* * *

Месрук шейле диййәр: «Губруның ичинде Алланың газабындан аркайын болан, дүнйә­ден дынчлыга чекилен бир мөмин ялы хич бир зада гөзүм гитмеди».

* * *

Хейсем ибн Мәлик шейле диййәр: «Эйфа ибн Абдың янында сөхбет эдип отырдык. Абу Атыйе Мезбух хем ол ердеди. Отуранлар ныг­матлары ятлап:

— Иң көп ныгмат ичинде болан ынсан кимдир? — дийдилер.

Онда бири:

— Пылан ве пыландыр — дийди.

Эйфа:

— Эй, Абу Атыйе, сен нәме диерсиң? — ди­йип сорады.

Ол хем:

— Мен сизе ондан хем көп ныгмат ичре боланы хабар берейинми? Ол габыр ичре азап­дан дынч болан тендир — дийди».

* * *

Мугаз ибн Җебел шейле диййәр: «Пы­гам­бер алайхыссалам бир гезек бизе:

— Ислесеңиз Аллатагаланың кыямат гү­нүн­де мөминлере илкинҗи сөзүниң нәме бол­җак­дыгыны, сизиң хем оңа илкинҗи айтҗак затларыңызы хабар берейин — дийди.

Биз:

— Хава, айт, эй, Алланың ресулы! — дий­дик.

Пыгамберимиз:

— Аллатагала мөминлере: «Мениң билен душмагы арзув эдипдиңизми?» дийип сорар. Мөминлер хем: «Хава, эй, Первердигәр» диер­лер. Аллатагала: «Нәме үчин?» дийип сорар. Олар хем: «Сениң багышламагыңы ве маг­пы­рат этмегиңе[2] умыт багладык» диерлер. Онда Ал­латагала: «Мениң магпыратым, элбетде, си­зе ваҗып болды» диер — дийди».

---