Hezreti Alydan:

— Siziň Resulalla bolan söýgiňiz nähili? — diýip sorapdyrlar.

Onda ol:

— Biz ony öz atalarymyzdan, enelerimizden, ogullarymyzdan, mallarymyzdan we suwsan kişiniň sowuk suw içeninde alýan lezzetinden hem has beter söýýäris — diýipdir.

* * *

Çarwa arap şeýle diýipdir:

Bilseň, seniň ol sözleriň, agzyň kepände eger,

Içen sowuk suwuňdan hem hoş ýakar — şirin deger.

* * *

Şagby Abu Amr[1] Kuteýba ibn Müslimiň[2] oturluşygynda suw diläpdir. Kuteýba ondan:

— Eý, Abu Amr, sen nähili şerbeti gowy görýärsiň? — diýip sorapdyr.

Onda ol:

— Lezzeti görünmeýän, sada şerbeti — diýipdir.

Kuteýba hem:

— Oňa ýönekeý suw beriň — diýipdir.

* * *

Hezreti Aly (goý, Alla onuň ýüzüni nurlandyrsyn!)  Muhammet alaýhyssalamdan şeýle hadys rowaýat edipdir: «Dünýä we ahyret tagamlarynyň serweri etdir. Dünýä we ahyret şerbetleriniň serweri suwdur. Men hem ynsan ogullarynyň serweridirin, men muny öwünmek üçin aýtmaýaryn».

* * *

Hyjazla Bagdatda küýzeden suw guýup beripdirler. Ol: «Bu hormat edilýän suw ahyry» diýip geňirgenipdir.

* * *

Ibn Semmak şeýle diýipdir: «Niçe kişiler bardyr Alla çagyrsa-da, ondan gaçýarlar, Allanyň kitabyny okaýan niçeme kişiler bardyr, olar Allanyň aýatlaryndan daşdyrlar, niçeme kişiler bardyr, olara jähennemde gaýnag suw berler».

* * *

Aýal maşgalanyň owadanlygyny, arassaçylygyny, akylyny we bereketini beýan edenlerinde, şeýle diýer ekenler: «Ol göýä asman suwy ýaly» (ýagyş suwy ýaly päkize).

* * *

Jahyz şeýle diýipdir: «Suwdan gözýaş, sowuklyk we gar emele gelýär. Gözellik gözde jemlenýär. Kerem ak zatda jemlenýär. Sapa we ýagşy niýet ýürekde jemlenýär».

* * *

Halypa Mamun şeýle diýer eken: — Sowuk suwuň üç häsiýeti bar:

1) Lezzet berýär;

2) Nahary gowy siňdirýär;

3) Alla öwgi aýtdyrýar.

Buzly suwy içmek yhlas bilen öwgi aýtmaga çagyrýar.

* * *

Sahyp Abbat buzly suw içende şeýle diýer eken:

Buz süýji suwa garylyp, enaýy ses çykarar —

Kalbyň iň çuň ýerinden Hudaýa wasp çykarar.

* * *

Agşa şeýle diýipdir:

Almaýan zemzem suwundan[3] lezzetini-şypany,

Bu dünýäde hiç haçan bilýän däldir sapany.

* * *

Wehb ibn Munebbih şeýle diýipdir: «Meşhur deňizler ýedidir: Hind, Sind, Şam, Afrika, Andulus, Rum we Çyn».

* * *

Iki deňziň arasyny bölüp aýran, öz ýaradanlaryny oňa akyl ýetirmekden ejiz edip goýan Alla öwgi bolsun.[4]

* * *

Çarwa arap şeýle diýipdir: «Guýa sallaýan ýüpi diňe uzyn bolan guýudan suw çekip biler».

* * *

Mezbet bir gün suw içmek üçin guýynyň başyna gelipdir. Görse, ýüp düwüm-düwüm eken. Ol: «Bu ýüpe däl, bu könelişen tesbä meňzeýär» diýipdir.

* * *

Asmagy şeýle diýipdir: «Fyrat we Dijle derýalary yraklylaryň iki garawulydyr. Olar asla aldamaz».

Asmagy olar iki garawul we iki dost, ýagny peýdalary uludyr diýmek isleýär.

* * *

Zyýat[5] Basrada bir akaba gazdyrypdyr. Muny oňa pygamberiň sahabasy Magkal ibn Ýesar maslahat beripdir. Ýöne soň bu akaba Magkala degişli edilip, Zyýat akabasy ady terk edilipdir.

* * *

Aýdylypdyr: «Eger Allanyň akabasy gelse, Magkalyň akabasy gurar».

* * *

Tawus[6] hiç mahal atyny merwanlylaryň[7]gazan akabasyndan suwa ýakmaz eken.

* * *

Abu Haşym Sufydan:

— Näme bilen meşgullanýarsyň? — diýip sorapdyrlar.

Ol:

— Hiç ýatdan çykmajak zady öwrenýärin — diýipdir.

Ondan:

— Ol näme zat ? — diýip sorapdyrlar.

Ol:

— Ýüzmek — diýipdir.

* * *

Aristotelden:

— Ynsan üçin iň zerur öwrenmeli zatlar näme? — diýip sorapdyrlar.

Ol:

— Ýüzüş öwrenmek — diýipdir.

* * *

Yshak Mosulynyň Feth atly suw daşaýan bir hyzmatkäri bar eken. Bir gün oňa:

— Eý, Feth, näme habaryň bar? — diýipdir.

Onda ol:

— Habarym şeýle, men öýde kimdir biriniň senden we menden närazydygyny görmeýärin — diýipdir.

Onda Yshak:

— Ol nähili? — diýip sorapdyr.

Onda ol:

— Sebäbi sen olary çörek bilen naharlaýarsyň. Men bolsa suw bilen — diýipdir.

Yshak onuň bu sözüne gülüpdir we ony azat edip, oňa iki gatyry sowgat beripdir.

* * *

Enes Muhammet alaýhyssalamdan şeýle hadys rowaýat edipdir: «Kim-de kim bir guýy gazsa we şol guýudan ynsan, haýwan, jyn ýa-da guş suw içse, oňa tä kyýamata çenli sogap geler. Kim-de kim bir guşuň ganaty ýalyjak hem metjit gursa, ýa-da ondan hem kiçi bolsa (ýagny şeýle az mukdarda kömek etse), Alla oňa jennetde öý gurar».

* * *

Enes Muhammet alaýhyssalamdan şeýle hadys rowaýat edipdir: «Ýedi zat ynsan ýogalandan soň hem yzyndan dowam eder: Okadan ylmy, gazan guýusy, çeken akabasy, guran metjidi, miras goýan Gurhany, özüne dileg eder ýaly goýup giden salyh perzendi we sadakaýy jaryýe[8]«.

* * *

Enes Muhammet alaýhyssalamdan şeýle hadys rowaýat edipdir: «Men jennete girdim. Akyp duran bir derýanyň ýanyna bardym. Onuň kenarlarynda hünjüden çadyrlar bardy. Elimi akyp duran derýanyň suwuna sokdum we güýçli, ýakymly müşk ysyny aldym.

Men:

— Eý, Jebraýyl, bu näme? — diýip soradym.

Onda ol:

— Bu Allanyň saňa beren köwser howzy — diýdi».

* * *

Bekr ibn Abdylla Muzeni şeýle diýipdir: «Hasan Basry göýä uly deňiz gämisi we onda saklanýan gaýyk ýalydyr. Eger gämi gark bolsa, gaýyk hem heläk bolýandyr. Haçanda Hasan Basry biziň aramyzdan gitse, ylym hem onuň bilen gider».

* * *

Hezreti Aly (Alla onuň ýüzüni keremli etsin): «Soň ol günde sizden (size berlen) nygmatlar barada soraljakdyr» aýaty[9] barada: «Ol nygmatlar hurma we sowuk suwdur» diýipdir».

* * *

Abdylla ibn Amr[10] Muhammet alaýhyssalamdan şeýle hadys rowaýat edipdir: «Diňe haja we umra gideniňizden ýa-da Alla ýolunda gazawata gideniňizden başga suw bilen hereket etmäň. Sebäbi derýanyň üstünde ot bardyr. Oduň aşagynda derýa bardyr».

* * *

Muhammet alaýhyssalam Binti Ümmi Selimiň öýünde bir gezek ukudan oýanyp gülüpdir. Ümmi Selimiň gyzy Ümmi Haram ondan:

—Ýa, Resulalla, nämä güldüňiz? — diýip sorapdyr.

Onda ol:

— Men düýşümde şu deňziň üstünde göýä telärleriň üstünde ýatan patyşalar ýaly gezip ýören kişileri gördüm — diýipdir.

* * *

Başga bir rowaýata görä bolsa ol şeýle diýipdir: «Meniň ymmatymdan birnäçe adam Alla ýolunda gazawata barýarka görkezildi. Olar şu deňziň üstünde göýä patyşalaryň telärlerinde ýatyşy ýaly münüp ýörler.

Onda Ümmi Haram:

— Ýa, Resulalla, meniň hem olardan bolmagymy dileg-doga et — diýipdir.

Onda ol:

— Sen olardansyň — diýipdir.

* * *

Ýermuk jeňinde Harys ibn Hyşam Mahzumy[11] ýaralanyp, tapdan düşüp ýykylypdyr. Oňa suw getiripdirler. Ol kellesini galdyranda, gapdalynda ýatan Ykryma ibn Abu Jehle[12] gözi düşýär we suw getirene:

— Git, suwy ilki Ykryma ber, sebäbi ol menden hem has mätäç — diýipdir.

Ol hem öňürti Ykryma suw bermek üçin gidýär. Ykryma hem ilki Harysa suw ber diýip, ony yzyna iberýär. Ol Harysyň ýanyna gelende, onuň şehit bolandygyny görýär. Soň Ykrymanyň ýanyna gelýär, görse, ol hem şehit bolan eken.

* * *

Kagbul Ahbar şeýle diýipdir: «Bir gezek Hydyr alaýhyssalam bir topar bilen Hokant[13] derýasyna barypdyr. Hydyr alaýhyssalam ýanyndakylara:

— Meni suwa sallaň — diýipdir. Ony suwa sallaýarlar. Ol bir gije-gündizden soň çykýar.

Ondan:

— Näme gördüň? — diýip sorapdyrlar.

Ol:

— Meni perişde garşy aldy. Ol maňa: «Eý, Adamzat nirä barýaň?» — diýdi.

Men oňa:

— Men bu deňziň düýbüni görmäge geldim — diýdim.

Ol:

— Dawut alaýhyssalamyň döwründen şu wagta çenli hiç kim munuň çuňlugynyň üçden birine hem ýetip bilmändi. Ondan bäri 300 ýyl geçdi — diýdi.

* * *

Jebraýyl perişde gömülen Zemzem suwuny iki gezek gazypdyr. Birinji gezek Adam pygamber üçin, ol tä Nuhuň tupanynda gömülýänçä dowam edipdir. Ikinji gezek hem Ysmaýyl alaýhyssalam  üçin gazypdyr.

* * *

Abdylla ibn Omar şeýle diýipdir: «Men bilýärin, şeýle wagt geler, şol mahal müsürliler Müsürden çykarylar».

Ondan:

— Olary duşman çykararmy? — diýip sorapdyrlar.

Ol:

— Ýok. Olaryň Nil derýasy gurar. Ol ýerde ýekeje damja hem galmaz. Ol ýerde çägeden gum depeleri dörär. Ýyrtyjy haýwanlar onuň balyklaryny iýerler — diýidir.

* * *

Omar ibn Abdyleziz Zehra ibn Magbetden:

— Sen nirede ýaşaýarsyň? — diýip sorapdyr.

Ol hem:

— Müsüriň Fustatynda[14] ýaşaýaryn — diýipdir.

Omar:

— Sen nirede ýaşamak isleýärsiň? — diýip sorapdyr.

Ol:

— Men hiç şäheri islämok. Men diňe Iskenderiýany isleýärin. Eger ol ýerde ýaşamasam hem, men ol ýerde öýümiň bolmagyny isleýärin — diýipdir.

 

* * *

Halypa Mansur Abul Jehm ibn Atyýa[15] badam köküniň şerbetini içirip öldüripdir. Ol Abu Müslim bilen gatnaşykda günäkärlenýär eken. Mansur şeýle diýipdir:

Daş dur badam kökünden, şonda has gowy bolar,

Badam kökünden şerbet alyp geldi nämeler?!